COVID-19 salgınından olumsuz etkilenen kollar ile İçişleri Bakanlığı tarafından faaliyeti durdurulan kesimlerin, kamuya olan yükümlülüklerini muayyen mühlet erteleyen Mücbir Sebep pratiği yarın sona eriyor. Münhasıran sonlu sayıda kesim için bu avantajın sağlanması, kapsama dahil olmayan kesimlerin ağır yansısına sebep olurken, Kaynak ve Maliye Bakanlığı’nın şu ana kadar mühlet uzatımı yahut kapsamın genişletilmesi cephesinde bir eğilimi olmadığı bildiriliyor.
Geçmiş periyotlarda Maliye Bakanlığı bünyesinde üst seviye vazifelerde bulunmuş mütehassıslar, piyasalarda mücbir sebep durumunun hala ortadan kalkmadığı için, bu aşamada getirilecek beyanname ve ödeme yükümlülüğünün kamuya yarar sağlamayacağını kaydettiler. Bilirkişiler, mevcut mücbir sebep kapsamındaki kesimlerin genişletilerek, umum bir ekonomik mücbir sebep ilan edilmesini önerdiler.
Kaynak ve Maliye Bakanlığı 213 sayılı Vergi Yordam Kanunu’nun verdiği salahiyete dayanarak; otomotiv, perakende, konaklama dahil 20’ye yakın bölüm yanı sıra İçişleri Bakanlığı tarafından faaliyeti durdurulan işyerlerini 1 Nisan-30 Haziran tarihleriyle sonlu olmak üzere mücbir sebep kapsamına dahil etmişti. Bu kolların beyanname verme ve ödeme yükümlülükleri, Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ertelenmişti.
ÖNEMLI DURGUNLUK VAR, VERGİ YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ YANINA GETİRMEK GÜÇLÜKLE
Özdebir: Firmalar ödeme güçlüğü çeker mühlet uzatımı fırsat tanır
Ankara Sanayi Odası (ASO) Lideri Nurettin Özdebir, mücbir sebep kapsamının sonlu tutulmasının birçok firmayı olumsuz etkilediğini bildirdi.
Mayıs ayında işlerin biraz düzelir üzere olduğunu belirten Özdebir, “Mücbir sebep kapsamında ertelenen yükümlülüklerin ödemeleri yılın son çeyreğine kalmış durumda. Cari periyot borçlarıyla üst üste gelen ödemeler firmaları zahmete sokacak” dedi. Özdebir, yükümlülüklerin vadesi uzatılarak yapılandırılması suretiyle firmaların birikim yapmasına imkan sağlanmasını kaydetti.
Kamuya olan borçların yapılandırılmasıyla ilgili tartışmalara da değinen Özdebir, bugüne kadar gerçekleştirilen yapılandırmaların daima Maliye’nin gereksinimi olduğu devirlerde yapıldığını belirterek, “Yani firmaların değil devletin daha çok gereksinimi olduğu periyotlarda yapıldı. Aslında büyümenin en az yüzde 4’ün üzerinde olduğu periyotta yapılmalı ki yapılandırmalar ödenebilsin. Piyasanın dibe vurduğu devirde yapılınca sürdürülebilirliğe ek sağlamıyor” diye konuştu.
Altaş: Kısa çalışma da mücbir sebep de devam etmeli
Alışveriş Yatırımcıları Derneği Yöneticisi Hüseyin Altaş, mahsusen en büyük iş ortakları olan perakende kolu için mücbir sebebin devamının çok kıymetli olduğunu kaydetti. Altaş, “Kısa çalışma ödeneğinin devam etmesini istiyoruz. Perakendecinin bundan yaralanması lazım. İşler hala iyi değil. Tam karşılayamıyorlar. Ciro 80’in geçince karlılığa geçiyorlardı. Kısa çalışma ödeneği en azından 3 ay daha devam etmeli” dedi.
Sezer: Kapsam genişletilerek tekrar dizayn edilmeli
Aktüel Küme Idare Heyeti Lideri YMM Yılmaz Sezer, mücbir sebep koşullarının hala değişmediğini belirterek, sistemin kapsamı genişletilerek yine devreye alınması gerektiğini söyledi.
Yeni alışılagelmiş devriyle birlikte birtakım işletmelerin açıldığını fakat sokağa çıkma kısıtlamasında bile uygulanmayan maske takma mecburiliği getirildiğine vurgu yapan Sezer, “Doğal olarak toplulukta bir tedirginlik hakim. AVM’ler, berberler, lokantalara kimse hala gitmiyor. Velev hastanelere bile giden yok. Nema indirimi ve taksit sayısındaki artış, ertelenen talebi biraz canlandırdı. Bunlar da inşaat, beyaz eşya ve otomotiv üzere hudutlu sayıda bölüme yaradı. Münasebetiyle artık beyanname ve ödeme mecburiliği başlasa bile tahsilat pek mümkün değil” diye konuştu.
Karyağdı: Erteleme yetmez direkt nakit desteği lazım
Daha evvel Gelir Yönetimi Başkanlığı’nda üst seviye vazifelerde bulunan Yeni Iktisat Danışmanlık AŞ kurucu ortaklarından Maliye Bakanlığı Gelir Yönetimi Eski Daire Yöneticisi Nazmi Karyağdı, piyasaların önemli olarak durgunluk yaşadığı bir periyotta vergi yükümlülüğünü mekanına getirmenin çok çetin olduğunu bildirdi. Sokağa çıkma sınırlamasının bitmesine karşın, piyasalarda nakit sıkışıklığının hala devam ettiğinin altını çizen Nazmi Karyağdı, “Mali müşavirler bile kapsama girmemişti, artık mali müşavirler mükelleften para istediğinde, ‘iş yapmıyoruz ki para ödeyelim’ karşılığını alıyor” dedi.
Bu koşullar altında yılın son çeyreğine kadar mali açıdan gelir beklemenin meali olmadığını tabir eden Karyağdı, “Piyasalara sağlanan nakit desteğinin alışverişe döndüğü bölümler dışında işler iyi değil. Şu ana kadar daima borçlanma yoluyla sorunun üzerine gidildi. Bana kalırsa erteleme de tek başına ehliyetli olmaz, nakit yardıma muhtaçlık var” sözlerini kullandı.
Saygılıoğlu: Esas sorun yılın son çeyreğinde yaşanacak
Maliye Bakanlığı’nda bir devir Gelirler Umumî Müdüriyeti yapan Prof. Dr. Nevzat Saygılıoğlu, bu aşamada iktisat idaresinin mücbir sebep halinin uzatmasını beklemediğini söyledi. Saygılıoğlu, sistem kurulurken TOBB üyeleri başta olmak üzere kapsama yönelik önemli tenkitler olduğunu hatırlatarak, “Kapsama giren bölümlerin açıklandığı olumlu liste noktasına yalnızca girmeyecek kesimleri belirleyip negatif listeyle kapsam daha geniş tutulabilirdi” dedi. Kamuya olan yükümlülüklerin ekim, kasım ve aralık aylarına ertelendiğini lisana getiren Nevzat Saygılıoğlu, “Esas sorun yılın son çeyreğinde yaşanacak, sorun kartopu üzere ertelendi” diye konuştu.
Pandemi periyodunda, kısa çalışma ödeneği ve fiyatsız müsaade desteği yanına işletmelere direkt gelir yahut kira desteği sağlanmasının daha tesirli sonuç doğuracağını aktaran Saygılıoğlu, “Devlet borç ötelemesi yaptı, kamu bankalarını devreye sokarak nakit desteği sağladı. Yani bir manada kamu bankalarını taşeron olarak kullandı.
Genç: Kiraların ödenmesi için hayati değer taşıyor
1 Temmuz itibari ile açılabileceği yanında karar verilen film salonları da mücbir sebepten faydalanan dallardan biri. Lakin kesimde birçok film salonu açılışlarını eylüle kadar erteledi. Film Salonu Yatırımcıları Derneği (SİSAY) Umum Sekreteri Fevzi Genç ise şunları söyledi:
“Bizim için kritik bir bahis mücbir sebep. Bakanlık ile görüşmemizde de gündeme getirdik. Filmler açılsın ancak mücbir sebep de devam etsin dedik. Bu kaideler altında açılamayacak film salonları da var. AVM’ler çok acımasız. Aslında çok düşük bir dönemde açılma kararı verildi. Marttan bu yana mücbir sebep sayesinde kol rahatlamıştı. Kiralar en büyük masrafımız. Mücbir sebebin devam etmesi bizim için hayati ehemmiyet taşıyor.”
Öncel: İstihdamı korumak için destekler devam etmeli
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Lideri Sinan Öncel, kesim olarak satışlarda pandemi öncesine nazaran hala çok geçmişte kaldıklarını, üstelik geçen yıla nazaran hem maliyetlerin yüzde 20 arttığını, hem de döneme indirim yaparak başlamak zorunda kaldıklarını söyledi. Bu kapsamda faaliyetlerine devam edebilmek ve istihdamı korumak için desteklerin devam etmesi gerektiğini söyleyen Öncel, “İstihdamı korumak istiyoruz. Fakat bu koşullarda çok zorlanıyoruz. İşsizlik ödeneğinin uzatılması gerekiyor. Başkaca SSK muhtasarda da yıl sonuna kadar kolaylık sağlanmalı” dedi.
Eresin: 3 ay daha uzatılmalı
Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Yöneticisi Müberra Eresin de şöyle konuştu:
“Sektör olarak pandeminin başladığı Mart ayına nazaran rastgele bir olumlu cephede değişim izleyemedik. ‘Mücbir sebep’ düzenlemesinin hayata geçtiği periyotla günümüz kaideleri arasında rastgele bir fark görülmemekle birlikte kaideler daha da ağırlaşıyor. Bu nedenle pratiğin üç ay daha uzatılması mekanında olacaktır. Mevzuyla ilgili olarak yaklaşık iki haftadır yetkili Bakanlıklarla temaslarımızı da sürdürüyoruz. Kısa çalışma ödeneğinin uzatılamaması halinde turizm bölümü münhasıran konaklama çok çetinde kalacak ve yetişmiş işgücünü maatteessüf koruma edebilecek gücünü kaybedecek, biz turizm kesiminde toparlanmanın 2021 birinci yarıdan evvel olabileceğini düşünmüyoruz maatteessüf.”
Haber7