ABD’deki Yale Tıp Fakültesi Biyomedikal Görüntüleme ve Radyoloji Bölümü’nden Radyoloji Uzmanı Dr. Mehmet Emin Ismin, Demirören Haber Ajansı’na (DHA) verdiği röportajda, salgının ABD’ye ulaştığı birinci günlerde müthiş imgelere şahit olduklarını anlatarak New York’un nasıl en az hadise görülen kentlerden biri haline gelmeyi başardığını anlattı.
Dr. Ismin, “Burada salgının başlarında New York çok feci etkilendi. Sıhhat sisteminin sonları zorlandı. Hatta bir mühlet sonra morglarda yer kalmadığı için sokaklarda kamyon morglar görmeye başlamıştık. Salgın çok yüksek bir ivmeyle tabir yerindeyse ABD’yi tam kalbinden vurdu. Yaşadıklarımız nitekim çok rahatsızlık vericiydi. Lakin alınan süratli tedbirler ve oluşturulan kamuoyu sayesinde New York şu anda ABD’nin en az olay görülen kentleri ortasına girdi. Üç şey yanlışsız yapıldı: Çok yaygın test, maske mecburiliği ve yerlerde toplumsal aralık zaruriliği. Şu anda benim yaşadığım yerde hasta sayısı çok düştü. Hatta bizim hastanemizdeki Kovid olay sayısı bir elin parmaklarını geçmez. O denli ki olayların çok ağır olduğu devirde hastanemizdeki yatan hasta sayısı binleri geçmişti. Hatta üniversitemizin spor salonu dahi sahra hastanesine çevrilmişti. Beşerler azami ölçüde kurallara dikkat ediyor. Örneğin bir yere gittiğinizde masa ve sandalye sistemi dahi eyalet kurallarına nazaran olmak zorunda. Siz onu yerinden bile oynatamazsınız. Her müşteriden sonra da masalar dezenfekte ediliyor. Siparişlerin temassız bir halde karekod okutularak verilmesi zorunlu” dedi.
“VİRÜS TÜRKİYE’DE GÜZELCE YAYILMIŞ DURUMDA! TÜRKİYE EN KRİTİK DÖNEMDE”
Birtakım ülkelerde örneğin “İtalya’da yaşananlar Türkiye’de yaşanmadı” diyerek Türkiye’nin salgınla çabada süratli davrandığına da değinen Dr. Ismin, “Tedbirleri, İtalya’nın düştüğü dramatik durumu göz önünde bulundurarak almalıyız. Türkiye salgının başında birçok ülkenin bilakis süratli karar olarak yaptığı yaptırımlara erken başladı. Fakat kimi bölgesel hadiselerin salgını hızlandırması ve olağanlaşmaya süratli geçiş nedeniyle şu anda salgın ne yazık ki Türkiye’de hayli yayılmış durumda. Hatta en kritik devirde olduğunu bile söyleyebilirim” dedi.
Böylesine bir salgının yalnızca idarecilerin yaptırımlarıyla aşılamayacağına da vurgu yapan Dr. Ismin, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Ne yalnızca idari yaptırımlar ne de yalnızca halkın hassasiyeti tek başına kâfi değil. Bu bir kadro oyunu. Herkes üzerine düşeni yapmak zorunda. Yalnızca idari yaptırımların işe yaramadığını ABD örneğinde, yalnızca halkın hassasiyetinin kâfi olmadığını da Brezilya örneğinde gördük. Bu hastalık hakikaten çok garip. Salgının başından beri bilimsel gelişmeleri, makaleleri ve dünyada olan biteni yakından takip ediyorum ve açıkça söyleyebilirim ki bu hastalığı hala tam olarak bilmiyoruz.”
“77’SİNDEKİ BABAM KONUTTA, 37’SİNDEKİ AĞABEYİM AĞIR BAKIMDA TEDAVİ GÖRDÜ”
Geçtiğimiz günlerde yayınlanan yeni bir çalışmaya nazaran tomografide akciğerde olağan olarak görünen alanlarda bile aslında hava yoksunluğunun olduğu ve bu alanların oksijen açlığı çektiğinin gösterildiğini belirten Dr. Ismin, şunları söyledi:
“Bu da aslında bize, kimi hastaların neden her şey yolunda giderken apansızın neden kötüleştiğini açıklıyor. Yani hastalığın kimde iyi seyredeceğini, kimde makûs seyredeceğini ya da kimde nasıl hasar bırakacağını, kimi öldüreceğini kestirmek hala imkansız. Örneğin benim, birçok hastalığı bulunan 77 yaşındaki babam, Kovid’i konutta tedavi ile sıkıntısız bir formda atlattı. Lakin hiçbir hastalığı olmayan, sigara dahi içmeyen 37 yaşındaki ağabeyim ne yazık ki ağır bakıma kaldırıldı. Akciğerleri olağan yoldan nefes almasına müsaade vermeyecek seviyeye gelmişti ve bir müddet sonra akciğerleri ne yazık ki kendi sıvısında boğulacak hale gelmişti. O nedenle hiç kimse gençliğine ya da sağlıklı olmasına güvenmesin. Her ne kadar istatistiksel olarak hastalığın gençlerde ağır seyretmesi düşük bir mümkünlük olarak görünse de ve gençlerin hayatını kaybetme riski daha düşük olsa da bu hastalığın kimi öldüreceği ya da kimi güldüreceği aşikâr değil.”
“BU BİR ROKET BİLİMİ DEĞİL, KURALLAR ÇOK BASİT”
Birçok profesyonel atletin dahi Kovid’i çok ağır geçirdiğine işaret eden Dr. Ismin, kelamlarını şöyle noktaladı: “Hatta bu atletlerden kimileri hayatını kaybetti. Bu bir karmaşık roket bilimi değil sonuçta. Denklem çok kolay: Elini yıka, maskeni tak, uzaklığın koru. Bu kadar kolay. Mensubu olduğum Yale Üniversitesi’nde birkaç gün evvel FDA onayından da geçen bir tükürük testi geliştirildi. Bu testin doğruluk seviyesi sürüntü testleri ile neredeyse birebir. Test, NBA oyuncularında da denendi ve sürüntü testlerine çok yakın sonuçlar alındı. Türkiye’nin de bu ve gibisi testlere erişim noktasında önemli adımlar atması gerek.”
Haber7
