İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük ekonomik sarsıntıyı yaşayan dünya iktisadı, koronavirüs salgını nedeniyle 2020’ye büyük bir küçülmeyle geride bıraktı. Kovid-19 salgını global büyüme iddiasının zıt yüz etti. Salgına karşı alınan kısıtlayıcı önlemler, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler başta olmak üzere dünya genelinde derin ekonomik yaralar açtı. Yüzde 3,5 ve yüzde 4 ortasında büyümesi beklenen global iktisat yüzde 4,3 oranında küçüldü.
Büyük tecrit yılında büyüme başarısı gösteren Türkiye ve Çin’in dışında gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin büyüme hayallerine adeta virüs bulaştı. 2020’nin başında Çin’de ortaya çıkan, akabinde da ABD ve Avrupa ülkelerine sıçrayan kovid-19 virüsü aylar içinde dünyanın tamamına yayıldı.
DAYANAK VE TEŞVİKLER KÜÇÜLMEYİ ÖNLEYEMEDİ
Türkiye’de 11 Mart 2020’de birinci olayına rastlanan koronavirüs salgını global bir tesir alanına ulaşınca, ülkeler içlerine kapandı. Havacılık, turizm ve lojistik başta olmak üzere birçok kesimde adeta yaprak kımıldayamaz hale gelince, şirketler büyük ziyanlar yazdı. Hükümetlerin devreye aldığı takviye ve teşvik paketleri ile merkez bankalarının yaptığı karşılıksız para basmalar, global ekonomiyi küçülmekten kurtaramadı.
ÇİN YÜZDE 2,3 BÜYÜDÜ
Dünyanın tamamına yakını pandemi yılını küçülerek kapattı. Çin ve Türkiye’nin de ortalarında olduğu birkaç ülke hariç, dünyanın geri kalanı daraldı. ABD, Japonya, İngiltere, Almanya üzere gelişmiş ülke ekonomileri büyük daralmalarla sarsıldı. Dünyanın en büyük ikinci iktisadı ve öldürücü hastalığın birinci görüldüğü Çin, geçen yılı yüzde 2,3’yük büyümeyle kapatmayı başardı. Birinci çeyrekte sarsılsa da akabinde gösterdiği süratli toparlanmayla Çin, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ortasında en yüksek büyüyen iktisat oldu.
TÜRKİYE DESTAN YAZDI
G20 ülkeleri ortasında Türkiye, Çin’in akabinde en büyük büyümeyi yakalayan ikinci ülke oldu. Yarın açıklanması beklenen Türkiye’nin 2020 dördüncü çeyrek ve yılın tamamına ait datalar yarın TÜİK tarafından açıklanacak. Türkiye’nin 2020 büyümesinin yüzde 2 civarında olması bekleniyor. Geçen yılın birinci çeyrekte yüzde 4,5 büyüyen Türkiye iktisadı, ikinci çeyrekte yüzde 9,9 küçülmenin akabinde üçüncü çeyrekte yüzde 6,7 büyüme kaydetmişti. Yılın son çeyreğinde de kapasite kullanım oranları, sanayi üretim endeksi üzere kıymetli bilgilerin güçlü gelmesi, Türkiye’nin büyümeyi yüzde 2 civarında büyümesine kesin gözüyle bakılıyor.
DEV EKONOMİLER DARALDI
Dünyanın en büyük iktisadına sahip ABD bile, Kovid-19 salgınının yıkıcı tesirinden kurtulamadı ve geçen yıl yüzde 3,6 küçüldü. Japonya tarihinin ikinci büyük daralmasını yaşandı. Japonya’nın geçen yıl yaşadığı yüzde 4,8’lik küçülme, 1955’ten beri en büyük daralma olarak kayda geçti. Emsal bir yıkıcı tablo İngiltere’de yaşandı. 311 yılın en sert daralmasını yaşayan İngiltere iktisadı, 1709’dan bu yana en sert daralmayı yaşayarak yüzde 9,9 küçüldü. Yüzde 2 küçülen Endonezya ve yüzde 5,6 küçülen Malezya ekonomileri 1998’den bu yana birinci sefer daraldı.
KRİZİN EN DERİN HALİNİ AVRUPA YAŞADI
Son yıllarda ekonomik performansı iyice zayıflayan Avrupa ülkeleri, salgında makus imtihan verenlerin başında geldi. Sıhhat alt yapılarının yetersizliği, Avrupa’ya değerliye mal oldu. AB iktisadı 2020’de yüzde 6,4, Avro Bölgesi ise yüzde 6,8 küçüldü. Avrupa’nın lokomotif ülkesi Almanya’da iktisat yüzde 5 küçülerek, 10 yıldır aralıksız büyümeye son verdi. Fransa iktisadı yüzde 9,8 civarında küçülürken; İspanya yüzde 11, İtalya yüzde 8,8 daraldı.
G20 ÜLKELERİNİN 2020 PERFORMANSI
Çin + 2,3
Türkiye + 2*
Güney Kore – 1,2
Avustralya – 3
Rusya – 3,1
ABD – 3,6
Suudi Arabistan – 4,1
Brezilya – 4,5
Japonya – 4,8
Almanya – 5
Endonezya – 5,6
Kanada – 7,1
Güney Afrika – 7,2
Meksika – 9
İngiltere – 9,9
Hindistan – 9,6
Fransa – 9,8
İtalya – 8,8
İspanya – 11
Arjantin – 11
Avrupa Birliği – 6,4
Gelişen ülkeler – 2,6
BRİCS – 1,1
Dünya – 4,3
Haber7