Kanal7 Ankara temsilcisi ve Yeni Şafak müellifi Mehmet Acet, bugünkü yazısında Türkiye’nin derin denizlerde yürüttüğü doğalgaz çalışmalarına ait bir yazı kaleme aldı. Türkiye’nin son 5 yılda attığı adımları ‘küresel atak’ olarak değerlendiren Acet, bu atağın birçok ülke tarafından engellenmeye çalışıldığına dikkat çekti. Yunanistan, Kıbrıs Rum Kısmı ve İsrail’in Akdeniz’e yönelik atılımlarına karşı Türkiye’nin 27 Kasım 2019’da Libya ile yaptığı Deniz Sonlarını Yetkilendirme Muahedesi ile karşılık verdiğini belirten Mehmet Acet, Türkiye’nin bundan sonra Karadeniz’e odaklanması gerektiğini vurguladı.
İşte Mehmet Acet’in o yazısı:
Perşembe günü Karadeniz açıklarında misyon yürüten Fatih Sondaj Gemisi’nden yaptığımız yayında, Güç Bakanı Fatih Dönmez’e, Türkiye’nin derin denizlerde yürüttüğü doğalgaz arama faaliyetlerine dönük engelleme teşebbüslerine dikkat çeken bir soru yönelttim.
Hiç kuşkusuz, son 5 yılda Ankara’nın güç alanında attığı adımlar ve yakaladığı ivme, bölgesel de değil, güç politiği manasında çok önemli bir ‘küresel atak’ manasına geliyor.
Karadeniz’de bir yıl içinde, bugünkü fiyatlarla kıymeti 100 milyar doların üstünde olan 540 milyar metreküp net rezerv açıklandı.
Karadeniz’in derinlikleri yeni geliştirilen algoritmalarla daha iyi tanınır hale geldikçe, aşağıdaki gazın ölçüsünün çok daha fazla olduğu istikametinde güçlü varsayımlar yapılır oldu.
Hasebiyle bu türlü bir periyotta bir yandan o gazı oradan çıkarıp konutlardaki ocaklara getirme çalışmaları yürütülürken, eş vakitli olarak, tıpkı yerin altından kıymetli bir madeni çıkarmakta olan bir adamın gösterdiği dikkat üzere, sık sık başları kaldırıp sağa sola bakarak sağdan soldan gelebilecek sabotaj ve müdahale teşebbüslerine karşı da müteyakkız olmak gerekiyor.
Bakan Dönmez soruma Akdeniz üzerinden bir yanıt verdi:
“Özellikle Akdeniz’deki faaliyetlerimizde evvel kapalı, sonra artık açıktan açığa söylenen, dillendirilen bir ekip yaptırımlarla, tehditlerle karşı karşıya kaldık. Lakin taviz vermeden, (sayın Cumhurbaşkanımız da burada gerçekten ardımızda durdu sonuna kadar) o çalışmaları yaptık. Bundan sonra da tekrar planladığımız biçimde devam edecek.”
“DERENİN AKIŞINI ÜST GERÇEK VEREMEZSİNİZ”
Akdeniz demişken, biraz buradan ilerleyelim.
2020 yılının birinci günlerinde Atina’da Yunanistan, Kıbrıs Rum Kesiti ve İsrailli önderlerin iştirakiyle bir mukavele imzalandı.
Eastmed Boru Sınırı (Doğu Akdeniz Boru Hattı) olarak bilenen, İsrail gazını Türkiye’yi bypass ederek Kıbrıs Rum Kesiti ve Yunanistan üzerinden İtalya’ya boru çizgileriyle taşıma projesi içindi bu imzalar.
Görünüşe nazaran, bütün bu ülkeler bu sinirle ilgili bütün tereddütleri giderip bu bahiste son kararı vermiş durumdalar.
Lakin, benim bu işler için mesai harcayan çevrelerden aldığım öteki bir izlenim daha var.
Deniyor ki:
“DERENİN AKIŞINI ÜST YANLIŞSIZ VEREMEZSİNİZ”
Bu ne demek oluyor?
Bu türlü projelerde her daim belirleyici faktör iktisattır.
Mevcut kontrata nazaran, İsrail’den alınacak gazın İtalya’ya yani, Avrupa pazarlarına ulaştırılabilmesi için 1900 kilometrelik boru sınırı döşenmesi gerekiyor.
Halbuki, bu boru çizgisinin Türkiye üzerinden geçmesi halinde, o aralık kat be kat azalıyor.
Bu da, gazın Avrupa pazarlarına çok daha az maliyetle ulaşması, gaz sahipleri açısından da çok daha kârlı olması manasına geliyor.
Türkiye, 27 Kasım 2019’da Libya ile yaptığı Deniz Hudutlarını Yetkilendirme Mutabakatı doğrultusunda, Eastmed Boru Çizgisi Projesi’nin geçtiği güzergâhı denetim etmeye başladı.
Bu durum, “Benim onayım olmadan buradan bir boru sınırı geçiremezsiniz” iletisini kendi içinde barındırıyor.
Lakin, usul olarak ‘ikna etme’ maksatlı gayretlerin son aylarda daha fazla öne çıktığı da bir öbür gerçek.
Ankara, Batıyla, yani ne ABD ile ne de Avrupa ile ambargo tehditlerinin gölgesi altında tansiyonlu bir münasebet istemiyor.
İLERLEYEN YILLARDA YER ALTI ZENGİNLİKLERİ BAKIMINDAN KARADENİZ AKDENİZ’E ÜSTÜNLÜK SAĞLAYABİLİR
Akdeniz’den epey kelam ettik fakat bu yazının asıl odaklanması yeniden Karadeniz’le ilgili olacak.
Neden derseniz, bu işler için mesai harcayan çevrelerden dinlediklerimiz, Avrupa pazarları açısından Karadeniz’deki potansiyelin giderek çok daha heyecan verici hale geleceğine işaret ediyor.
Avrupa’da yıllık 500 milyar metreküp civarında doğalgaz kullanılıyor.
Yani bizim kullandığımızın on katı civarında.
Karadeniz’de önümüzdeki yıllar içerisinde yapılacak keşiflerle, trilyonlu sayıların söylem edilmesi ihtimali önemli manada artmış durumda.
Öteki yandan da Karadeniz’deki gazı, Avrupa pazarlarına ulaştırmak için Akdeniz’de olduğu üzere yüzlerce mil deniz altından boru sınırı döşemenize gerek kalmıyor.
Doğalgazı çıkarma maliyeti de pazarlara ulaştırma maliyeti de doğal olarak pazardaki ülkelerin satın alma maliyeti de Karadeniz’de, Akdeniz’e nazaran çok daha ucuz olacak.
Bütün bunlar, önümüzdeki yıllar içerisinde yer altı zenginliklerinin kullanımı manasında Karadeniz’in Akdeniz’e üstünlük sağlayacağı kestirimini beraberinde getiriyor.
Karadeniz’le ilgili yetki paylaşımı, kıyıdaş ülkeler ortasında yapılan mutabakatlarla 1980’lerde tamamlanmış.
Bu Türkiye için iyi, hem de çok iyi bir haber.
Hazar’da olduğu üzere bir yetki karmaşası olmadığı için, şimdiye kadar “Buna hakkınız yok” demeye cüret eden kimse çıkmadı.
Lakin, güç oyununun çok büyük bir oyun olduğunu, büyük yeraltı zenginliğine sahip olmasına karşın yer üstünde bir türlü huzuru bulamamış çok sayıda ülke olduğunu, üstelik de bunların bir kısmının kendi etrafımızda bulunduğunu akıldan çıkarmadan hareket etmek büyük değer taşıyor.
İstikrarın, bilhassa siyasi istikrarın ne kadar kıymetli olduğunu kendi doğalgazımızı kendi konutlarımıza getirene kadar çok daha fazla hatırlamamız gerekecek.
‘Teşbihte kusur olmaz, ‘Gömü’ bulmuş adamın o gömüyü çıkarırken gösterdiği dikkati göstermek lazım.
Haber7
