Türkiye Bilişim Derneği (TBD) Genel Lideri Rahmi Aktepe, ardında fizikî bir varlığın bulunduğu, olağan para piyasalarında satılabilir, Türk lirası para ünitesini baz alan bir dijital paranın ulusal kabiliyetlerle geliştirilmesinin ülkenin dijital iktisadının geliştirilmesi için değerli olduğunu bildirdi.
Aktepe, dijital ve kripto paraların, temel aldıkları dijital teknolojiler ve yenilikçi yapılarıyla klasik paralara nazaran kıymetli avantajlara sahip olduğunu söyledi.
Bunların yatırımcıların da ilgi odağında yer aldığını belirten Aktepe, “Hızla dijitalleşen dünyada bilhassa de yaşamakta olduğumuz yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla uğraş sürecinde dijital paralara ilgi her geçen gün artmaktadır. Bitcoin, Ethereum başta olmak üzere dijital paraya yönelik yatırım yahut süreçlerde büyük artışlar gözlemlenmektedir.” dedi.
Aktepe, dijital para borsaları olarak da isimlendirilen, düzenlemelere tabi olmayan dijital platformlar üzerinden 3 bin 500’den fazla dijital paranın alım ve satım süreçlerinin gerçekleştirilebildiği bilgisini vererek, kelam konusu borsaların merkezi bir yapıya sahip olmadığını lisana getirdi.
Bu platformda yapılan tüm süreçlerin aracısız, kişinin kendi denetiminde gerçekleştirildiğini vurgulayan Aktepe, “Klasik borsalarda olduğu üzere Sermaye Piyasası Heyeti, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu üzere gibisi bir düzenleyici kurum yok. Bu nedenle de yanlışlı, spekülatif süreçler yapıldığında ve dolandırıcılık süreçleri sonrasında şahısların müracaat yapabilecekleri bir otorite de bulunmuyor.” diye konuştu.
Aktepe, dijital para borsaları üzerinden muteber dijital para yatırımı yapabilmenin değerli olduğunu bildirdi.
Dijital para borsalarına yönelecek şahıslara tavsiyede bulunan Aktepe, şu değerlendirmede bulundu:
“Dijital borsalarda süreç gören binlerce dijital para ortasında hangisine yatırım yapılabileceğinin hakikat tespiti, dijital para altyapılarının incelenmesine yönelik teknik maharet, tahlil ve portföy oluşturulması emeliyle strateji belirlemeye yönelik temel düzeyde teknik altyapıya ve dijital okuryazarlığa sahip olunması değerli. Dijital para piyasasını bilmeyen vatandaşlarımız, düzmece web siteleri ve geçersiz taşınabilir uygulamalarından uzak durmalı. Toplumsal medya üzerinden gelen uzman yorumu görünümlü toplumsal mühendislik ataklarına ve düzmece dijital para arzı görünümlü yahut başlangıç para teklifleri duyuruları içeren oltalama (e-posta üzerinden) ataklarına karşı dikkatli olmalılar.”
KRİPTO PARALARLA İLGİLİ MEVZUAT YOK
Aktepe, kripto paralarla ilgili mevzuat çalışmalarının birçok ülkede yürütüldüğüne dikkati çekerek, dünyanın hiçbir yerinde tam manasıyla oturmuş bir mevzuat bulunmadığını söyledi.
Mevcut durumda kripto paraların hukuksal durumunun tartışma konusu olduğunu vurgulayan Aktepe, “Kripto paraların, ödeme aracı olarak kabul edilen bir nakdî paha mi yoksa bir varlık aracı mı olduğu tartışılan hususların başında yer alıyor. Mevcut kripto paralara ilişkin tahliller incelendiğinde, kayıt zinciri teknolojisiyle üretilmiş birçok dijital pahanın gerisinde fizikî bir destek ve varlığın bulunmadığı görülüyor. Dijital varlıkların gerçek bir bedele dayanmamasından ötürü da düzenlemelere tabi olağan para piyasaları (borsa) yerine, düzenlemelere (regülasyona) tabi olmayan piyasalarda satışları gerçekleştiriliyor. Bu nedenle de kripto paralar her türlü spekülasyon ve manipülasyona açık durumda olup, piyasa bedellerinde de süratli ve yüksek değişimler gözlemlenebiliyor.” dedi.
Aktepe, Türkiye’de kripto paralara ait nisanda yönetmelik hazırlandığını, Resmi Gazete’de yayımlanan 2020 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve TÜBİTAK tarafından yürütecek çalışmayla resmi bir dijital paranın geliştirilmesine yönelik Dijital Para Projesi’nin yer aldığını anlattı.
Kelam konusu proje kapsamında gerekli çalışmaların yapıldığına işaret eden Aktepe, şöyle konuştu:
“Dijital Para Projesi’nde, ülkemizde başarılı bir uygulama olarak Takasbank tarafından geliştirilen, fizikî karşılığı olan kayıt zinciri tabanlı yeni kuşak transfer sistemi BİGA Projesi’nin baz alınması yararlı olacak. Bir ünite BİGA’nın bir gram altına endekslendiği BİGA Projesi ile fiziki karşılığı bloke altına alınmış ve standartları aşikâr olan kayıtlı altının, kayıt zinciri teknolojisi kullanılarak transfer süreçlerinin yapılabileceği bir altyapı oluşturulmuş. Kayıt zinciri teknolojisi sayesinde tüm doğrulayıcı paydaşlar tarafından doğrulanan lakin içerikleri yalnızca düzenleyici otorite tarafından izlenebilen bir transfer gerçekleştirilebiliyor.”
DİJİTAL PARANIN ARDINDA FİZİKÎ BİR VARLIK OLMALI
Aktepe, ardında fizikî bir varlığın bulunduğu, olağan para piyasalarında satılabilir, Türk lirası para ünitesini baz alan bir dijital paranın ulusal kabiliyetlerle geliştirilmesinin ülkenin dijital iktisadının geliştirilmesi için kıymetli olduğunu lisana getirdi.
Kelam konusu projenin istek edilen hedefe ulaşabilmesi için gerisinde fizikî bir varlığa sahip olması gerektiğini belirten Aktepe, bankaların dijital para üretimine teminat saklama şartıyla katılabilmesinin, bankalar ve düzenleme kurumları ortasındaki mutabakat için dijital para üretiminin kayıt zincirine entegrasyonunun kıymetli olduğunu anlattı.
DENETLEYİCİ KURUMLARA MUHTAÇLIK VAR
Aktepe, kelam konusu süreçlerin gerçekleştirilebilmesine imkan sağlayan hem kripto para hem de kayıt zinciri ekosistemlerinin gelişimine katkı sağlayacak gerekli mevzuat çalışmalarının ve yasal düzenlemelerin yapılmasına acil gereksinim olduğunu tabir etti.
Bilhassa kripto para konusunda mevzuata, düzenleme kurumuna ve borsa düzenlemelerine gereksinim bulunduğunu vurgulayan Aktepe, şunları kaydetti:
“Klasik para borsalarında alınıp satılamayan bir kripto para projesinin ayakta kalması sıkıntı. Ülkemizde, kripto paralarla ilgili tüzel altyapı şimdi kâfi değil. Mevzuatlarda ise kayıt zinciriyle ilgili rastgele bir uygulama, kanun ve tanımlama mevcut olmadığından, bu durum kripto paraların ardındaki kayıt zinciri teknolojisinin ülkemizde gelişimini olumsuz istikamette etkiliyor. Ülkemizin dijital olgunluk düzeyinin yükseltilmesi ve dijital iktisadının geliştirilmesine yönelik farkındalık çalışmalarını yürütüyoruz. Bu kapsamda kuantum sonrası kriptolojiyle kayıt zinciri ve uygulamaları konusunda çalışan odak eksen kümemiz var. Kelam konusu alanda tüzel, teknik, idari ve sosyolojik açıdan kayıt zinciri ekosisteminin gelişimine yönelik siyaset ve stratejilerin belirlenmesi faaliyetleri yürütülüyor. Hazırlanan raporlar kamu kurumları ve basınla paylaşılacak.”
Haber7
