Metropol kentlerin süratli akışından, hareketliliğinden, gürültü ve kalabalığından bunalanların kaçamak yaparak gidebilecekleri ‘Cittaslow’ yani ‘Sakin Şehirler’ ağı huzur dolu bir tatil geçirme fırsatı sunuyor. Gökyüzüne kadar uzanan devasa binalardan, kent gürültüsünden ve kalabalığından koparak dokusu değişmemiş doğal yerleşim yerlerinde baş dinlemeyi kim istemez ki? Memleketler arası bir liste olan Sakin Şehirler’de Türkiye’den de pek çok bölgeden ilçeler yer alıyor.
CITTASLOW ‘SAKİN’ KENT NEDİR?
İtalya’da 1999 yılında başlayan İtalyanca kent manasına gelen “citta” ve İngilizce yavaş manasına gelen “slow” sözlerinin bir ortaya gelmesiyle oluşmuş bir kavram olarak sakin ya da yavaş kentlere verilen isimdir. Temel gayesi; globalleşmeyle bir arada birbirine benzemeye başlayan kentler ve metropolleşmeyle süratli akmaya başlayan hayatların karşısında durarak kentlerin kendi kimliklerine sahip çıkmasını ve özgünlüklerinin korunmasını savunmaktır.
Yenilebilir güç kullanımının desteklendiği sakin kentlerde geri dönüşüme ehemmiyet veriliyor ve yerli halkın geleneklerini devam ettirmesi, muhafazası bekleniyor. Pekala sakin kent olmak için ne yapmak gerekiyor? Bir kentin salyangoz ile simgelenen sakin kentler ağına dahil olabilmesi için öncelikle 50 binden daha az bir nüfusa sahip olması ve bunun yanı sıra yerine getirilmesi gereken 72 başka kriter bulunuyor. Bunlar;
Güç ve etraf siyasetleri
Altyapı siyasetleri
Kentsel ömrün kalitesi ile ilgili siyasetler
Tarım, turizm ve zanaatkarla ilgili siyasetler
Misafirperverlik, farkındalık ve eğitim için siyasetler
Toplumsal ahenk
Paydaşlıklar… üzere alt başlıklardan oluşuyor.
Türkiye’nin de 2021 yılında Sakin Kentler ağında 18 tabiat mükemmeli kenti bulunuyor. İşte Türkiye’nin huzur dolu Sakin Cittaslow Kentleri…
TÜRKİYE’NİN BİRİNCİ SAKİN KENTİ: SEFERİHİSAR
İzmir’in ilçesi olan Seferihisar, 2009 yılında 70 kritere ahenk sağlayarak Türkiye’nin Sakin Kentler listesine giren birinci yerleşkesi oldu. Seferihisar, tüm dünyanın globalleşmeye süratle ahenk sağladı günümüzde hala mimarisini, kültürünü, geleneklerini ve zanaatlerini koruyabilmiş ender turistik bölgelerden biridir.
Seferihisar’ın iktisadı tarıma ve bilhassa zeytinciliğe dayanmaktadır. İlçede mahallî halkın kendi elleriyle ürettiklerini sattıkları küçük tezgahlar da Seferihisar’ın cazibesini oluşturan unsurlardandır. İsmi pek duyulmamış Teos Antik Kenti, Sığacık Kalesi, Sığacık Pazarı Seferihisar’da kesinlikle görmeniz gereken yerlerdir.
AKYAKA
Türkiye’nin yaz tatillerinde vazgeçilmez adresi olan Muğla, her yaz ağır turist kalabalıklarıyla karşılaşsa da Akyaka ilçesiyle Sakin Kentler ağına girdi. 2011 yılında salyangoz simgesini alan Akyaka yemyeşil tabiatı, masmavi suları ve buz üzere Azmak Irmağı’na eşlik eden çiçeklerle bezenmiş cumbalı konutlarıyla huzurun adresi.
Doğal hayatın en iyi formda korunduğu Akyaka kıyıları Akdeniz foku, su samuru, kum köpekbalığı üzere deniz faunasının çeşitli üyelerini de görebileceğiniz ender yerlerden biridir.
GÖKÇEADA
Türkiye’nin en büyük adası olma özelliğine sahip olan Gökçeada, sakin kent olmak için gerekli tüm kriterleri yerine getirerek 2011 yılında listeye dahil oldu. Çanakkale’nin dinginliği ve huzurlu atmosferiyle dört mevsim keyifli bir tatil imkanı sunan Gökçeada’da Rum köylerinin bozulmamış klâsik dokusuna şahit olabilir, köy sakinleriyle sohbet edip küçük tezgahlardan doğal eserler satın alabilirsiniz.
Köy hayatlarının dışında kendinizi tabiata ve denize bırakmak isterseniz de el değmemiş cennet koylarında tekne tiplerine katılabilir yahut adrenalin dolu rüzgar sörfü yapabilirsiniz. Türkiye’nin birinci ve tek sualtı ulusal parkında deniz canlılarını yakından görme talihini da kaçırmayın.
YENİPAZAR
Aydın’ın Madran Baba Dağı eteklerinde yer alan Yenipazar ilçesi, M.Ö 2000’li yıllara dayanan tarihiyle geçmişte uzun bir seyahate çıkmanızı sağlayacak. İlçenin hala çalışmaları süren Orthosia Antik Kenti’ni görmenizi ve hafriyatlarda elde edilen harika mozaiklerini görmek için de Aydın Arkeoloji Müzesi ziyaret etmenizi tavsiye ederiz. Sakin kent ilan edildikten sonra kültürel bedellerini muhafazaya itina gösteren bu sevecen ilçede kale ve hamam üzere tarihî öğelerin dışında Yenipazar Taban Gölü kıyısında huzur dolu bir piknik de yapabilirsiniz.
Tıpkı vakitte Yenipazar’ı şayet Mayıs ayında ziyaret ederseniz Karaçakal Yörük Şenliği’ne katılmayı da unutmayın. Yörük kültürünü gelecek jenerasyonlara aktarmak için düzenlenen şenlikte Zeybek ve Yörük geleneklerine ilişkin düğün canlandırmalarını izleyerek keyifli vakit geçirebilirsiniz.
TARAKLI
Sakarya’nın etrafı dağlarla çevrili ilçesi Taraklı, Sakin kent unvanını en çok hak eden baş dinleyebileceğiniz rotalardan biri. Hem tarihi yapısını hem de doğal hoşluklarını koruyabilmiş bu tatlı ilçe sizleri 19. yüzyıl Osmanlı’sına götürecek. Taraklı’da birinci olarak yemyeşil tabiatın içine kurulmuş tarihi ahşap meskenleri sizi karşılayacak.
Geçmişi 300 yıla dayanan bu meskenler ortasında dolaşırken kendinizi gizemli bir tarihin içerisinde hissedeceksiniz. Taraklı’da hanlar hamamlar ve mescitler tarihin izlerini taşırken Hisar Doruğu’na çıktığınızda yeşiller içinde kalan yapıları kuş bakışı izlemek sizi mest edecek.
VİZE
İstanbul’a yakınlığıyla bir hafta sonu günübirlik ziyaret gerçekleştirebileceğiniz Kırklareli’nin ilçesi Vize pak koyları, dereleri, mağaraları ve tarihi yapılarıyla hem tarihe hem tabiata doymanızı sağlayacak süper bir adres. Kıyıköy’ün koyları, Yenesu Mağarası ve Cehennem Şelaleleri Vize’de kesinlikle görmeniz gereken yerler ortasında bulunuyor.
PERŞEMBE
Karadeniz’in yemyeşil tabiatında kentin gürültüsünden ve hava kirliliğinden uzak huzur dolu bir tatil arıyorsanız Ordu’nun sakin ilçesi Perşembe tam size nazaran. Fotoğrafçılar için bilhassa gün batımında eşsiz görüntüler sunan Yason Kilisesi, küçük surlar ve kalıntıların bulunduğu Hoynat Adası, kamp yapabileceğiniz Yason Burnu ve Karadeniz’in tertemiz denizinde yüzebileceğiniz Çaka Plajı Perşembe’de kesinlikle ziyaret etmeniz gereken rotalar ortasında yer alıyor.
Menderesleriyle ünlü Perşembe’de sıcak hava balonu cinslerine katılarak tabiat mükemmellerini bir de gökyüzünden görmeyi ihmal etmeyin.
HALFETİ
Şanlıurfa’nın sular altında kalan masalsı kenti Halfeti, Fırat Irmağı kıyısında konumlanmış bir ‘Karagül Diyarı’. Kendine mahsus mimarisi, tarihi yapıları, siyah gülüyle ün salmış Halfeti, sahip olduğu 3000 yıllık geçmişiyle ziyaretçilerine eşsiz bir tecrübe sunuyor. Birecik Barajı inşaatı sebebiyle sular altında kalan bir yer olan Halfeti’de tekne çeşidi yaparak tüm bu tarihi yapıları yakından görebilirsiniz.
Halfeti Gerdanı olarak anılan asma köprüde olağanüstü fotoğraflar çekebilir, Fırat Irmağı’nın kıyısında kayalar oyularak yapılmış tarihte de değerli bir yere sahip olan Rum Kale’yi ziyaret edebilirsiniz.
ŞAVŞAT
Türkiye’nin oksijen deposu kenti Artvin’in son yıllarda turizm cazibesi olan ilçesi Şavşat, sırf doğasıyla değil kültürü ve tarihiyle de görülmeye kıymet bir yer. Toplumsal medyada paylaşılan fotoğraflarla turizm merkezi haline gelen Karagöl, sizi hayran bırakacak. Gölde kayıkla gezintiye çıkabilir ve tabiatın en hoş hallerini fotoğraflayabilirsiniz.
Karadeniz’e gittiğinizde uğramadan dönmemeniz gereken yerlerin başında yaylalar geliyor. Serin havası ve mevsim değişikliklerinde oluşan renk cümbüşleriyle Artvin yaylaları kesinlikle görmeniz gereken adreslerin başında geliyor.
EĞİRDİR
Güller diyarı olarak bilinen Isparta’nın Göller Bölgesi’nin en değerli noktası olan Eğirdir, yalnızda sessiz sakin tatillerin değil heyecan sevenlerin de büyük bir keyif alabileceği aktiviteleri bünyesinde barındırıyor. Türkiye’nin dördüncü büyük tatlı su gölü olan Eğirdir Gölü’nde rüzgar sörfü, yamaç paraşütü üzere sporlar yapabilir ve gölün etrafında trekking tiplerine katılabilirsiniz.
Eğirdir Gölü’nün olmazsa olmazları ortasında kamp yapmak yer alıyor. İster karavanınızla isterseniz de çadırınızla gölün üzerinde bulunan adalarda kamp yapabilirsiniz.
MUDURNU
Tabiat parklarıyla isminden kelam ettiren Bolu’nun bâtın hazinesi Mudurnu, 2018 yılında Sakin Kentler ağına girerek doğal zenginliklerini ve kültürel dokusunu müdafaaya başladı. Ahşap Osmanlı konutlarının cazibesinin yanında gölleri ve yeşil alanlarıyla eşsiz bir ahenk oluşturuyor. Mudurnu Saat Kulesi, zirveden sağladığı görünümüyle Mudurnu’nun en beğenilen noktası olma özelliğini taşıyor.
AHLAT
Dünyanın en büyük İslam mezarlığı “Selçuklu Meydan Mezarlığı”na konut sahipliği yapan Bitlis’in Ahlat ilçesi, tarih dolu bir seyahat sunuyor. Van Gölü batısında yer alan Ahlat’ta 8 bin 169 adet Selçuklu mezar taşları, Selçuklu mirası onlarca kümbeti ve hafriyatlarda elde edilmiş yapıtların sergilendiği Ahlat Müzesi’ni ziyaret edebilirsiniz. Ahlat’ın enfes lezzetlerini de tatmadan dönmeyin.
GERZE
Türkiye’nin en memnun kenti seçilen Sinop’un ilçesi Gerze en Sakin Kentler ağına da girdi. Karadeniz’in dalgalı denizinde yüzerken bir yandan da yemyeşil dağların görünümünü izlemek metropolün bütün gerilimini atmanıza yardımcı olacaktır. Küçük bir balıkçı kenti atmosferine sahip Gerze’de deniz feneri, şelaleler, Şahin Zirvesi, tertemiz Hamsilos Koyu ve İnaltı Mağarası görmeniz gereken yerler.
Haber7
