Prof. Dr. Kerem Alkin, Prof. Dr. Kadir Tuna, Altın ve Para Piyasaları Uzmanı İslam Memiş ve Prof. Dr. Sefer Şener Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iktisatla ilgili açıklamalarını kıymetlendirdi.
DALGALANMAYI YALNIZCA TÜRKİYE YAŞAMADI
Prof. Dr. Sefer Şener’in açıklamalarından satır başları:
Sayın Cumhurbaşkanı bilhassa Kovid-19 ile ilgili söyledi. Pandemi sürecinin şiddetli geçtiğini, bilhassa iktisattaki hareketlenmelerin pandemiyle ilgili olduğunu söyledi. Şu andaki dalgalanmalar bilhassa pandemi süreciyle alakalı. Gerçekten baktığımızda da bize benzeyen ülkeler Brezilya üzere Polonya üzere ülkelerde de bu dalgalanma süreçlerini görüyoruz
Son bir aylık devirde ve Ocak ayı periyodunu de sayarsak gelişmekte olan ülkelerin para ünitelerinde önemli manada baskı yaşandı. Ortalamasını aldığımızda yüzde 18 ile 33 ortasında değişim var. Yani yalnızca Türkiye bu dalgalanmayı yaşamadı. Iktisatta bu dalgalanmayı değerlendirirken farklı noktalardan bakmak lazım. Altındaki dalgalanma farklı, dövizdeki dalgalanma farklı bir boyut. Altındaki dalgalanma büsbütün kovid ile alakalı, ABD-Çin tansiyonuyla alakalı. Tansiyon altının ons fiyatını değiştiriyor. Hasebiyle içerde altın fiyatı değişmesinin Türkiye iktisadıyla ilgisi yok. Altındaki değişim global piyasalarla alakalı.
Dövizle ilgili kısım ise bir kısmı gelişen piyasalarla alakalı, bir kısmı da kovid ile alakalı.
MERKEZ’İN ATILIMI EYLÜL ORTASINDA TESIRINI GÖSTERECEK
Prof. Dr. Kerem Alkin’in açıklamalarından satır başları:
Merkez Bankası ve BDDK’nın müdahale alanları farklı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası koronavirüsün Türkiye iktisadına tesirlerini bertaraf etmek hedefiyle çok yanlışsız ve isabetli bir stratejiyle çok değerli bir nakdî genişleme süreci yönetti. Biz global virüs salgınında dünyada mal ve hizmet üretimini büyük ölçüde başaran ve bunu yaparken de hadise sayılarını çok çok iyi yönetmiş seçkin ülkelerden biriyiz. Bunu Türkiye’ye gelen ihracat siparişlerini tam manasıyla karşılama, münasebetiyle da istihdamı müdafaa noktasında pek çok alana yansıyor. Türkiye’nin olağanlaşmayı iktisada bütün ile yansıtmasıyla otomotivden konut sanayisine önemli bir canlanma oldu. Buna turizmi de katabiliriz. Merkez Bankası da bu hareketliliği ve dinanizmi dikkate alarak buralara gelmemizi sağlayan TL ölçüsündeki rahatlamayı artık geri çekme noktasında kimi kararları gündeme getirdi. Bu canlanma ve olağanlaşmanın enflasyona dönüşmemesi için ve TL’nin bedelini muhafaza ismine piyasaya vermiş olduğu TL’yi kademeli olarak geri çekmesi gerekiyor. Bu ataklar daha çok Eylül ortasından itibaren Türkiye ekonomisindeki tesirini hissettirecektir.
TÜRKİYE MAVİ VATAN SEVDASINDAN VAZGEÇMİYOR
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki tüm hak ve imkanlarıyla ilgili bir süreç yönetiyoruz. Cumhurbaşkanımız da yeniden bir hücum beklentisi kelam mevzusuysa bunun farkında olunduğu ve sonucunda Türkiye’nin Mavi Vatan stratejisinden taviz vermeyeceği konusunda ileti vermiş oluyor.
Şunu da gözardı etmememiz de fayda var, üç hafta evvel memleketler arası idare ve danışmanlık şirketleri gerisi gerisine yayınladıkları raporlarda dünyanın önde gelen şirketlerinin Asya ve Çin’e bağımlılıklarını koronavirüs nedeniyle gözden geçirdiklerini ve Çin ile Asya’ya yüzde 10 -15 bağımlılığı azaltacak adımlar atma noktasına geldiklerini açıkladılar. Bu çerçevede de Türkiye’ye pek çok eserle ilgili olarak yeni siparişlerin geldiğine şahit olduk. Bu siparişler Haziran’da ihracat rekoru kırdırdı.
Gelişmiş ekonomilere yanlışsız bir sermaye çıkışının yaşandığına şahit olduk. Önümüzdeki devirde hem hisse senedinde hem de tahvilde yabancı sermayenin olumlu tesirlerini göreceğiz.
FAİZ ARTIRMAYI GERÇEK BULMUYORUM
Doç. Dr. Kadir Tuna’nın açıklamalarından satırbaşları:
Sayın Cumhurbaşkanının altını çizdiği, global iktisadın geçtiği güç periyottan bahsettiği. Malum kovid-19 süreci bizim yakın periyotta global iktisadın yaşandığı finansal krizden çok farklı sıhhat krizi. Bu piyasalarda belirsizlik yaratmış durumda. Geçmişte ortaya çıkan finansal kriz sonrası alınan kararlar piyasalarda süratli tepki gösteriyordu. Ama mevcutta ikinci dalga riskinin ortaya çıkıyor olması, ABD-Çin ortasındaki tansiyonun yılın son çeyreğinde tansiyonun artacağına yönelik beklentiler, Kasım ayında gerçekleştirilecek seçim ve seçimde ortaya çıkacak tablo üzere birçok kıymetli bahis pandemiyle birleştiği vakit dayanılmaz bir güvensizlik yaratmış durumda. Panik havası getirmiş görünüyor.
Merkez Bankalarının bu kadar önemli nakdî adımlarına karşın, sermaye hareketlerinin sonlu olması bu da fiyatları olumsuz etkiliyor. Petrol tarafında, altın tarafında oynaklığın çok yüksek olduğunu görüyoruz. Cumhurbaşkanının altını çizdiği bahis, Türkiye’nin bu süreci yönetme maharetinin başarılı olduğunun altını çizdi.
Merkez Bankasının elinde çok sayıda araç var. Tabi Merkez Bankası bu araçları piyasanın gidişatına nazaran kullanacaktır. “Merkez Bankası faiz artırsın” üzere adımları hakikat bulmuyorum. Merkez Bankası bu cins faiz adımlarını çok gerekli olduğu durumlarda kullanacaktır. Bu da çok sık başvurulabilecek bir enstrüman olmadığını söyleyelim.
BDDK’nın başkanlığındaki toplantıyı buna bağlamak gerekirse, bankacılık bölümünün paydaşlarıyla bir ortaya gelerek kararların uygulanmasına yönelik bilhassa bağlantı siyaseti açısından yanlışsız olduğunu söyleyebiliriz.
VATANDAŞA IHTAR: BİRİKİMLERİNİZE SAHİP ÇIKIN, YENİ BİR SİSTEMİ VAR
İslam Memiş’in açıklamalarından satır başları:
Milletlerarası piyasalarda altının onsu 2300 dolar devamında 3 bin dolar olarak belirlendiği bunun devamında dolar kurundan aldığı dayanakla rekoru sık sık test ettiğini fakat yatırımcısına sık sık şunu tavsiye ediyoruz elinizdeki varlıklarınıza sahip çıkın. Yeni bir finans sistemi, yeni bir dünya sistemi var.
Dolar artık rezervden öteye artık tercih edilmiyor. Yeraltında azalan madenler var. Beşerler artık gerisinden merkez bankası olmayan piyasaları emtiaları tercih ediyorlar. Altın ve gümüş bundan sonra ilgi görecek ve kıymet kazanacak. Şu anda dolar kurundan dayanak aldığı için yükseliyor. Tekrar yükselişlerine devam edecek.
Lakin Merkez Bankası başta olmak üzere öteki kurum ve kuruluşların aldığı önlemlerle tekrar kısa vadeli geri çekilmeler yıl sonuna kadar olacaktır. Vatandaşlarımız panik olmasın. Yıllardır şunu tavsiye ediyoruz. Altın ve gümüş pahalı bir emtiadır. Bağımsızdır, yeraltı madenidir. Dolar endeksi tekrar toparlanırsa bu yükselişler sürecek.
Önümüzdeki yıl düğün yapacaklar, altın borcu olanlar kesinlikle alsın. Herkes yüksekten satıp düşükten almak istiyor. Muhakkak mantığınıza nazaran hareket edin, birikimlerinize sahip çıkın.
Haber7