Van’daki Çavuştepe Kalesi’nde üç yıl evvel ortaya çıkarılan nekropolde yapılan hafriyat çalışmaları sırasında, Urartular’da yeni bir meyyit gömme geleneği belirlendi.Urartu Hükümdarı II. Sarduri tarafından yaptırılan Çavuştepe Kalesi ve kuzey kısmındaki nekropol alanında yürütülen hafriyat çalışmaları devam ediyor.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu başkanlığında yürütülen hafriyat çalışmalarında antropolog, arkeolog, sosyolog, sanat tarihçi ve restoratörlerden oluşan 17 kişilik grup vazife yapıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesiyle yürütülen çalışmalarda, Urartular’ın toplumsal yaşantısı, meyyit gömme adetleri ve inançlarına ait her yıl yeni datalar ortaya çıkarılıyor. Daha evvel bayan ve erkeğe ilişkin 2 bin 777 yıllık iskelet ile bu iskeletlerin üzerinde gümüşten boyunluk, 39 küpe, saç spiralleri, amulet (muska), som altından yapılan aslan protomlu süs iğnesi, mitolojik yaratıklarla bezemeli bir kemer ve sığ tepsi bularak Urartu literatürüne kazandıran hafriyat grubu, bu yıl da nekropolün üst kısmında Urartular’da aristokrat bölümünün gömüldüğü alanda çalışmalarını ağırlaştırdı.
Çoğunluğu kum taşlarından oluşturulmuş 50 metrekarelik alanda yapılan çalışmalarda daha evvel dört farklı mezar mimarisiyle karşılaşan grup, Urartular’da yeni bir meyyit gömme geleneğiyle karşılaştı.
GİZEMİNİ HALA KORUYOR
Hafriyat Lideri Çavuşoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, nekropolde her yıl farklı bilgilerle karşılaştıklarını söyledi.Nekropoldeki kazıların Urartu arkeolojisi açısından çok kıymetli olduğunu belirten Çavuşoğlu, “2017’de hem ceset halinde hem de cesedi yakarak gömme dediğimiz iki tıp gömü bulmuştuk. Mezar tipleriyle ise burada birinci defa karşılaştık, hepsini bir ortada gördüğümüz bir olgu var. Urartu mezar mimarisinde hepsini bir ortada göremiyorduk lakin burada hepsi bir ortada.” dedi.
Daha evvelki hafriyatlarda dört farklı meyyit gömme geleneğiyle karşılaştıklarını aktaran Çavuşoğlu, şunları kaydetti “Burada sandık mezar, kolay toprak mezar, örme mezar ve urne mezar mimarisi var. Dört çeşit bir mezar mimarisi var. Yönetici sınıfa ilişkin olduğunu düşündüğümüz bir mezar geleneği daha bulduk. O da birden dörde kadar kum taşı levhalarından oluşan yeni bir mezar mimarisi ortaya çıktı. Bu mezar mimarisi hem inhumasyon hem de kremasyon (urne) mezar gömü biçiminde kullanılmış. Bu mezar biçimiyle birinci defa burada karşılaşıldı. Urnenin başına dikili taş konulması da çok enteresan. Mezarın başına taş dikme geleneği, Urartu mezar mimarisinde de birinci sefer karşılaştığımız bir durum. Ceset evvel yakılıyor, arta kalan kemikler çömleğin içerisine bırakılıyor. Akabinde bu alanda dini merasimle gömülüyor.”
Urartular’ın, ölülerini en bedelli eşyalarıyla gömdüğünü ve bunun da hafriyatlarda ortaya çıktığını söz eden Çavuşoğlu, “Buradaki hafriyatlarda, Urartu meyyit gömme adetleri hakkında sahiden çok değerli bilgilere ulaşmış olduk. Nekropolün gövde kısmında, zirvenin oluşumuna uygun formda kaba taşlardan ihtimamla döşenmiş 30 metre uzunluğunda ve 2,5 metre genişliğinde örme taş sırası ortaya çıkarıldı. Buranın fonksiyonunu, ne olduğunu anlamaya çalışıyoruz. Gizemini hala koruyor. Urartular’ın meyyit gömme adetleriyle ilgili daima yeni datalar karşımıza çıkıyor.” halinde konuştu.
Haber7
