Ülkemizde birinci sefer mart tarihinde tespit edilen koronavirüs olayını öğrendiğimiz anda ne kadar korktuğumuz hepimizin aklında. Olay sayılarının artmaya başlamasıyla birlikte evvel ferdî daha sonra da bütün ülke olarak önlemlerimizi en üst düzeyde aldık. Ellerimize kat kat eldivenler, yüzümüze maske ve siperlik takmadan değil kalabalıklara karışmak, marketlerin en tenha saatlerini bekleyip günlük gereksinimlerimizi karşılamaya çalıştık. Bugün geldiğimiz nokta bayramda, tatil yerlerinde gördüğümüz o ‘çılgın’ görünümler, düğünlerde halay çeken kalabalıklar ve sokakta maskesiz gezen kalabalıklar. Virüs tesirini mi kaybetti? Hayır. Aşı mı bulundu? Hayır. Artık hasta mı etmiyor? Hayır. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca en son paylaştığı Tweet’inde “Temaslı bireylerin müspet hadiseye dönüşme oranının mayıs ayına kıyasla Türkiye genelinde 1,3 kat arttı. Kentler bazında artış örnekleri: Şanlıurfa: 1,7, Ankara 1,6, Diyarbakır 1,4, Gaziantep 1,3 kat. Bu bilgilerden çıkarmanız gereken sonuç; maske, ara ve paklık uyarısıdır” diyor.
BOŞVERMİŞLİK BAŞLADI
Virüsün bütün tehlikesiyle birlikte hâlâ hayatımızda olmasına karşın insanlardaki gevşemenin sebebini uzmanlara sorduk. İç hastalıkları ve hematoloji uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetiner, husus ile ilgili olarak bütün dünyada olduğu üzere ülkemizde de insanların çok tehlikeli bir noktaya geldiğini ve “tedbir yorgunluğu” içinde olduğunu söyledi. Virüsle birlikte geçirilen müddet uzadıkça insanlarda dikkat azalmasının oluştuğunu belirten Prof. Dr. Çetiner “Askerlerde nöbet tutarken de olur. Dikkat azalması oluşur. Ne yazık ki, toplumda da bu türlü bir durum ve boşvermişlik oluştu. Bir müddettir Covid’in korkutucu tesiri ortadan kalktı. O boşvermişlikle hareket ediyorlar. Bir sonraki adım, ‘Bir şey yok bunda, çok abartıyorlar’ oluyor. Bu da kurallara ahengi azaltıyor. Tehlikeli bir noktadayız. Kolaya kaçmamak gerekir” diye açıkladı. “Eğer kurallara uymazsak bu sonbahar ve kış çok çetin geçecek” diyen Prof. Dr. Çetiner, Covid-19 enfeksiyonunda olay sayılarında artışa sebep olan sorunları sıraladı…
TÜRKİYE’DE 200 BİN BELİRTİSİZ HASTA VAR
Sorun 1: Toplumsal bağışıklık yok: Olağanlaşmak için gerekli toplumsal bağışıklık oranları çok düşük. Her şeyi büsbütün özgür bırakan İsveç’te bile kitle bağışıklığı yüzde 6’lar civarında. Türkiye’de bu oran binde 8 yani neredeyse yüzde 1 civarında. Yapılan çalışmalar kitle bağışıklığının yüzde 60-70’lere ulaşması durumunda normalleşebileceğimizi söylüyor. Rahatlamak için önümüzde uzun bir yol var.
Sorun 2: Asemptomatik hasta sayısı çok yüksek: TUİK’ in yaptığı araştırma Türkiye de her 10 bin şahısta 26 kişinin PCR olumlu olduğunu ortaya koydu. Yani 200 bin kişi sessizce ortamızda dolaşıyor ve bunlar virüsü yaymaya devam ediyor. Belirtisiz hastalar da tıpkı hastalar üzere virüs bulaştırıyorlar. Bu çok değerli bir sorun. Asemptomatik olaylar tüm serilerde tüm hadiselerin yüzde 30’unu oluşturuyor.
Sorun 3: Presemptomatik devir değerli: Virüs bulaştıktan 5-14 gün içinde hastalık belirtileri ortaya çıkıyor. Hasta bireyler virüsü en çok şimdi hastalıklarının ortaya çıkışından bir iki gün evvel bulaştırıyor.
Sorun 4: Kış tesiri: Sonbahar ve kışa girerken değerli sorun kapalı yerlerde daha fazla kalacak olmamız. Kapalı alanlarda virüsün bulaşma riski 19 kat daha yüksek. Sonbahar ve kış aylarında grip ve gibisi teneffüs yolu hastalıklarının da Covid-19’un üzerine eklenmesi korkutucu.
BUNLARI YAPMAZSAK KIŞ ÇETİN GEÇECEK
Prof. Dr. Mustafa Çetiner sonbahar ve kış aylarını daha rahat geçirmek için yapılması gerekenleri sıraladı:
– Türkiye’de değil bütün dünyada denetlemelerin sıkılaştırılmasa, kurallara uymayanlara tüzel ve cezai müeyyidelerin kesinlikle uygulanması gerekiyor.
-Bu yıl grip aşılarının yapılması çok kıymetli. Bilhassa risk kümelerinin zatürre aşılarının yapılması gerekiyor.
-Nişan, düğün, kongre ve gibisi toplantılar üzere birtakım aktivitelerin sonlandırılması ve bununla ilgili kararlılığın net bir formda ortaya konması kural.
-Okulların açılması çok düşünülerek karar verilmesi gereken bir nokta. En mümkün senaryo bir hibrit eğitim modeli üzere gözüküyor.
-Mesai saatlerinin kaydırılması toplum taşım araçlarındaki yığılmaları engelleyeceği için enfeksiyonun denetiminde kış ve sonbahar aylarında değerli olabilir.
-Evden çalışma nizamının olabildiğince sürdürülmesi, çok kıymetli korunma yolu olarak ortaya çıkıyor.
– Gençlerin hareketliliği sonlandırılmalı. Cümbüş yerleri denetlenmesi, restoranların denetlenmesi bu manada çok büyük değere sahip.
Türkiye
Haber7
