Almanya’nın kurumsal skandallarının en sonuncusu Wirecard, değerli bir soruyu ortaya çıkardı. Almanya neden yatırımcıları koruyamıyor? Almanya’nın dışındakiler, görece aydınlanmış bir kapitalizm çeşidi olan Rhineland modeline hayran, lakin bu bireylerin Wirecard’ın iflasını ayrıntılı bir biçimde incelemesi gerekiyor.
Almanya’nın kurumsal düzenlemesinin en büyük sorunu, hissedarların idaresi sorumlu tutacak gücünün olmaması. Wirecard hissedarları, şirketin CEO’su Markus Braun’a yıllık toplantılarda sorular yöneltti. Lakin hissedarların, CEO’yu yanıt için sıkıştırma talihi olmadı. Alman hukuku, bir şirketin idare şurası üyelerinin kimi soruları geçiştirmek için yüzeysel yanıtlar vermesine fırsat sağlıyor.
Hissedarların haklarında yaşanan bu erozyon, Almanya’nın kurumsal alanında bulunan meselelerden biri. Misal bir sorun da, Almanya’nın iki katmanlı idare heyeti ve kontrol konseyi sisteminin, gerekli denetimleri sağlayamıyor olması. Wirecard’ın kontrol şurası, idarenin usulsüzlükleri hakkında bir fikri olmadığını söyledi. Millet vekili Florian Toncar, dış kaynaklı kontrol şirketlerinin, direkt kontrol konseyi ütelerine rapor vermesi gerektiğini söyledi. Tüm bu süreçte en çok etkilenen ögelerden olan yatırımcıların ise özel kontrol hakları olmalı.
Lakin bunun yerine, kanunlar birleşme ve sermaye artırımları için süratli karar alınması gayesiyle yatırımcıların idare şurası üzerindeki tesirini kısıtladı. Yöneticiler birtakım küçük hissedarların şirketlerin stratejilerine mani olduğunu ve bu yolla kendileri için kar sağlamata çalıştıklarını öne sürdü. Lakin bu az suistimallerin önüne geçmek için, küçük hissedarların haklarını ellerinden almaktan çok daha az ziyan yaratabilecek tahliller bulunuyor. Yatırımcıların susturulması, kurumların soru sormayı seven faal yatırımcıları ekarte etme konusundaki kararlılığını yansıtıyor.
Yakın vakitte, korona virüs nedeniyle sanal olarak gerçekleştirilen yıllık genel toplantılardaki artış, yatırımcı haklarını sınırlamak için yeni imkanlar tanıdı. Almanya’nın sermaye piyasalarına olan inanç nasıl inşa edilebilir? Başlangıç olarak, Almanya kurumsal idare sistemini elden geçirmeli ve şeffaf muhasebe sistemleri oluşturmalı. Âlâ kurumsal idare, yaptırımların faal bir biçimde uygulanmasını gerektiriyor. Toplu davalar ve İngiltere’deki üzere yatırımcılara yapılan bilgilendirmeler, Almanya’da çoktan geride kaldı.
Fakat, Financial Times’a nazaran, olumlu noktalardan bir tanesi, Avrupa Birliği’nin Hissedar Hakları Direktifi’ne nazaran, küçük hissedarlara kontrol şurası tarafından önerilen maaş çerçevelerine karşı çıkma hakkı tanınıyor.
Yatırımcıların kullanabileceği bu oy bağlayıcı olmasa da, küçük bir adım. Alman şirketlerinden tazminat alacaklar için tıpkı vakitte 1879 yılında kabul edilen prosedür de mahzur oluşturuyor. Zira bu tarihte kitlesel usulsüzlükler ya da dolandırıcılıklar göz önünde bulundurulmamıştı.
Talepleri bulunan şahısların, epey vakit alıcı, riskli ve yargı sistemini tıkayan bir süreç olmasına karşın, ferdi olarak dava açmaları gerekiyor. Almanya’nın yatırımcılarına hak tanıması, Avrupa Birliği kanunlarının gerektirdiği asgarî şartları sağlamakla da bitmemeli.
Almanya’nın zayıflayan kurumsal sistemini toparlamak ve bunu koruyan kanunları düzenlemek için birçok çalışma yapılması lazım.
Bu sırada Wirecard skandalı, Almanya’nın yanlışlarından ders almak isteyenler için birçok ipucu veriyor. Yatırımcıların haklarını korumak ve güçlendirmek, bir ülkenin yatırım için emniyetli olmasını sağlamanın en değerli ögeleri.
Haber7
