Kısıtlamaların ise fakat Şubat ayından sonra gevşetilmeye başlanabileceğini söyleyen Yavuz, ”Biz öncelikle okulları açmayı hedefliyoruz. Günlük hadise sayıları onbinlerden biraz düşüp de test müspetlik oranlarımız yüzde 5’in altına indiğinde bunu düşünebileceğiz. Bana kalırsa önceliği okullara vermek gerekiyor. Bunun da Şubat’tan sonrası için olabileceğini düşünüyorum” dedi.
Prof. Dr. Yavuz, yüksek risk altındaki sıhhat çalışanları hariç, hastalığı geçirenlerin 6 ay boyunca aşı olmasına gerek olmadığını belirtti, inaktif aşının 28 gün ortayla yapılmasının aktiflik seviyesini çok daha fazla yükselttiğini söyledi.
Geçtiğimiz perşembe günü öncelikli olarak yüksek risk kümesindeki sıhhat çalışanlarıyla başlanan Kovid 19 aşılamalarında rekor kıran Türkiye’de, ortaya hafta sonunun girmiş olmasına karşın şimdiye dek 700 binin üzerinde kişi aşılandı. Birkaç hafta geç başlanmasına karşın dünyadaki aşılama sıralamasına iki gün içerisinde birinci ondan girmeyi başaran Türkiye’deki aşılamalar, sırasıyla huzurevleri sakinleri ve çalışanları ile yüksek risk kümesindeki 65 yaş üstü vatandaşlarla devam edecek.
Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, aşıyla ilgili oluşan soru işaretlerine değinerek şunları söyledi:
“Öncelikle, hastalığı geçirenlerin şu ana kadar yapılmış çalışmalarda çoklukla 6 aya kadar bağışıklığının kaldığı düşünülüyor. Çok ender tekrar enfeksiyon olma oranı. Çok çok düşük. O nedenle çoklukla hastalığı geçirenlerin 6 aydan evvel aşılanmalarına gerek yok deniyor. Dünyada da genel bilgi olarak bu formda. Biz de birinci 6 ay esasen aşılamayacağız. Vatandaşların antikor baktırmasına da gerek yok aslında herkesin antikorlarına bakılması da çok uygulanabilir bir şey değil. Lakin sıhhat çalışanlarında durum farklı. Bilhassa hafif geçirenlerde, antikor oluşmuyor ya da çok az oluşuyor. Bu durumda da T hücre karşılığı dediğimiz savunma düzeneği ile de korunabiliyoruz. Fakat sıhhat çalışanlarının virüse maruz kalma riskleri çok yüksek. O nedenle de istemeleri halinde ön safhada çalıştıkları için, hastalığı geçirmiş olsalar da aşılanacaklar.”
“İKİNCİ DOZUN 28 GÜN ORTAYLA YAPILMASI DAHA YÜKSEK ANTİKOR SAĞLIYOR”
Aşının 14 gün ortayla değil de 28 gün sonra ikinci dozunun yapılacak olmasıyla ilgili tartışmalara da cevap veren Prof. Dr. Yavuz, inaktif aşılarda aşı yapma aralığının birkaç hafta olması gerektiğini ve tüm aşılama programlarında bu formda bir uygulamanın tercih edildiğini vurgulayarak şöyle konuştu:
“Bu aşının, 0-14 yerine 28’inci gündeki ikinci doz uygulamalarda antikor düzeyinin iki kat daha yüksek olduğu bilgisine sahibiz Faz 2 çalışmalarından. Öncelikli olarak yüksek risk kümesi ve yaşlılara yapılacağı için de daha yüksek antikor oluşturması çok daha değerli. Bu bilgiye dayanarak aşılamanın 28 gün ortayla olmasını önerdik. Olağan 18-59 yaş ortası kümede da antikor düzeyi 28 günde bir yapıldığında çok daha yüksek oluyor. Antikor düzeyinin yüksekliği de büyük olasılıkla daha uzun bir bağışıklık sağlayacak. Türkiye’de olay sayıları hazır aşağı hakikat inmişken ve kısıtlamalarımız da devam ederken bir yandan bunu fırsat olarak kullanalım ve insanları 28 günde (ikinci doz) aşılayarak daha iyi bir bağışıklık oluşturalım diye bu karar alındı. Herkes bundan en iyi biçimde faydalansın, diye yani. Burada bilim dışı bir yaklaşım yok katiyetle. Büsbütün klasik immünoloji bilgisiyle hareket edilerek alınmış bir karar. Zati bütün aşıların Faz 2 çalışmalarında iki doz ortasını biraz daha açtığınızda daha iyi antikor yaptığı biliniyor. Lakin pandemi nedeniyle sürat kazandırmak gerekiyor sürece. 14 günde bir yapılmasının nedeni de, kısa müddette daha düşük de olsa gözetici bir antikor cevabı elde edelim diyeydi aslında. Evet 14 günde de elde ediliyor koruyuculuk fakat 28 günde sonuçlar daha iyi.”
“İNGİLTERE’DEKİ MUTASYON TASA VERİCİ”
Sars Cov-2’de mutasyonların grip salgınlarındaki kadar süratli beklenmediğini söyleyen Prof. Dr. Yavuz, İngiltere’de ortaya çıkan ve hastalığın bulaşma suratını artırdığı düşünülen yeni mutasyonun tasa yarattığını belirterek “İngiltere’deki mutasyon şu an neden değerli? Zira bulaştırıcılığını çok artırdığına yönelik güçlü ispatlar var. Gerçekten İngiltere’de pik çok arttı. Buna bağlı olarak Amerika ve İrlanda’da da sayılar süratle yükseliyor. Bu, bizi de kaygılandırıyor mutasyonlarla ilgili. Lakin aşılara bağışıklık geliştiren bir mutasyon şimdi tespit edilemedi” dedi.
Hollanda’da görülen ve vizon tipi olan Minklerden insanlara Koronavirüs bulaşması üzerine yapılan incelemelerde bu hayvanlardan insanlara geçen mutasyonda bağışıklıktan bir ölçü kaçabildiğinin tespit edildiğini de vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, “Yine Güney Afrika’daki yeni mutasyonla ilgili bu türlü şeyler söyleniyor lakin bunlar şimdi yaygınlık kazanmadığı, hudutlu kaldığı için, şu an çok tasa yaratmıyor. Şimdiye kadar yaygınlaşan mutasyonlarda bariz olarak elimizdeki aşılardan kaçabilen bir çeşidi şimdi tespit edilemedi” diye konuştu.
“DÜZENLİ VİRÜS SEKANSLAMASI PCR TESTLERİNİN DOĞRULUĞUNU DA ETKİLER”
Virüsün geçirdiği mutasyonların tespit edilebilmesi için, aşikâr dönemlerle virüs sekanslaması denilen bir gen taraması yapılması gerekiyor. Prof. Dr. Yavuz, Türkiye’de şimdiye dek maalesef tertipli olarak virüs sekanslaması yapılamadığını fakat İngiltere’de görülen mutasyonun akabinde aşikâr merkezlerin belirlenip bu taramaların gerçekleştirilmesi için bir çalışma başlatıldığını söyledi. Prof. Dr. Yavuz, “Türkiye’de virüs sekanslamasını yapan bildiğim birkaç merkez var fakat nizamlı yapılmıyordu. Örneğin Cerrahpaşa’nın bu işi yapabildiğini biliyorum. Lakin rutin, tertipli olarak İngiltere’deki mutasyondan sonra birkaç laboratuvar belirlenip onların tertipli olarak yapması tarafında bir çalışma başlatıldığını biliyorum” dedi. Bu genetik değişimler PCR sonuçlarını da etkileyebiliyor. Virüsün aşikâr gen bölgelerini tespit etmek üzere tasarlanan PCR testleri, virüsteki genetik değişimlerden sonra bu bölgeleri göremediği için yalancı negatif sonuçlar verebiliyor. İngiltere’deki mutasyonun da bu halde tespit edildiğine işaret eden Prof. Dr. Yavuz, “Türkiye’deki PCR testlerinde bu genetik mutasyonlardan kaçış tarafında şimdilik rastgele bir ıstırap yok. Lakin mesela İngiltere’de bunu tespit için kullanılıyor şu anda. Diyelim PCR testinde virüsün 3 genetik bölgesi kullanıyorlar; değişim nedeniyle bir adedinden kaçış oluyordu. (Semptom, hastalık olduğu halde) Negatif çıkıyordu sonuçlar. Oradan yakaladılar zati şüphelenip. Yanlışsız teşhis için bunların doğal ki sistemli olarak takip edilmesi lazım. Dünya Sıhhat Örgütü de aslında bunu öneriyor” halinde konuştu.
ULUSAL EĞİTİM BAKANI YÜZ YÜZE EĞİTİMLE İLGİLİ ŞUNLARI DEMİŞTİ
Ulusal Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, televizyonda katıldığı bir programda, 15 Şubat’tan itibaren yüz yüze eğitimin başlayıp başlamayacağına dair yöneltilen soruya, “Başlangıçta açılsın yahut açılmasın üzere tartışmalar hayli ağırdı ancak şu anda açılsın noktasında önemli bir beklenti var. Bizim asıl baktığımız yer Sıhhat Bakanlığı, Bilim Şurası, Cumhurbaşkanımızın liderliğinde kabinenin alacağı kararlarla bağlantılı” diyerek, 15 Şubat’ta okulları açmakla ilgili prensip kararı aldıklarını tabir etmişti.
Haber7
