Türkiye’nin tarihi ve kültürel zenginliklerinden saat kuleleri, kentlerin simge yapıları niteliğiyle ilgi görüyor. Varlıklı tabiat ve bitki örtüsüne mesken sahipliği yapan Türkiye coğrafyası, eşsiz tarihi ve kültürel zenginlikleri barındırıyor. Saat kuleleri de güçlü mirasın nadide örnekleri ortasında yer alıyor.
İcadıyla adeta ihtilal yaratan saat, küçülüp meskenlere ve ceplere girmeden, kollara takılmadan evvel kent meydanlarında herkesin rahatlıkla görebileceği büyüklükte ve yükseklikte bulunuyordu.
Ülkenin pek çok kentinde yer alan, görenleri kendine hayran bırakan saat kuleleri, kentlerin en çok dikkati çeken mimari yapıtları olarak asırlardır vakte tanıklık ediyor.
Bulundukları kentlerin simgeleri haline gelen saat kulelerinden kimileri, AA takımlarınca havadan görüntülendi.
KONAK MEYDANI’NIN SÜSÜ İZMİR SAAT KULESİ
Kentin simgesi olan İzmir Saat Kulesi, Osmanlı padişahlarından Sultan 2. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıl dönümü kutlamaları hasebiyle inşa ettirildi.
İzmir Valisi Kıbrıslı Kamil Paşa, oğlu Bahriye Mirlivası Said Paşa ve Belediye Reisi Eşref Paşa’dan oluşan kurul tarafından yaptırılan 25 metre yüksekliğinde 4 katlı ve sekizgen planlı kule, Konak Meydanı’nı süslüyor.
ANTALYA, NİĞDE VE ERZURUM’DA VAKIT TANIKLIK EDİYORLAR
“Turizmin başkenti” Antalya’da, Kaleiçi’nin giriş kapısı alanı olan Kalekapısı bölgesindeki saat kulesi, kentin silüetini oluşturan en değerli eserler ortasında gösteriliyor. Milattan sonra 9. yüzyılda Doğu Roma (Bizans) periyodunda inşa edilen beşgen burç, 2. Abdülhamid’in kentlerdeki saat kulelerini önemsemesi üzerine 20. yüzyılın başlarında, kare biçiminde yeni tarihi taşlar eklenerek saat kulesine çevrildi.
1942 yılındaki fırtınada yıkılmadan evvel bir kubbe biçiminde olan yerden 14 metre yükseklikteki kule, kare yapıda onarıldı.
Niğde’deki Alaeddin Doruğu’nda iç kalenin güneybatı köşesindeki burcun yarısı yıkılıp içi doldurularak üzerine, 1901-1902 yıllarında Sultan 2. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıl dönümünde Ziya Paşa tarafından saat kulesi yaptırıldı. Dıştan minare manzarasında olan saat kulesinin, esası ve gövdesi, ongen planlı olarak inşa edildi.
Erzurum’da İslami periyoda ilişkin en eski yapıtlardan biri sayılan saat kulesi, 12. yüzyıl ortalarında Saltuklu Hükümdarı Ebu’l Kasım tarafından iç kale mescidine minare olarak hazırlandı. İç kalenin güneydoğu köşesinde sur duvarına bitişik olarak yükselen yapının düsturu kesme taştan, gövdesi tuğladan silindirik halde yaptırılarak kente kazandırıldı.
1881 yılında saat yerleştirilerek “saat kulesi” ve birebir vakitte gözetleme kulesi olarak kullanılmaya başlanan 11,5 metre yüksekliğinde, pişmiş tuğladan, kufi karakterde kitabesi bulunan yapıda, saatin konulduğu ahşap kule ve üst mimarinin batılı üslupta olması dikkati çekiyor.
KAYSERİ, YOZGAT VE EDİRNE’NİN MİMARİSİNE RENK KATIYORLAR
Kayseri Cumhuriyet Meydanı’nda bulunan saat kulesi, Sultan 2. Abdülhamid’in buyruğuyla 1906 yılında yaptırıldı. Tavlusunlu Salih Usta’nın inşa ettiği, kesme taştan kare planlı saat kulesinin içi ise silindir biçiminde. Sistemi Almanya’nın Leipzig kentinden getirilen 10 metre yüksekliğindeki kulenin çinkodan yapılmış çatısında bir de rüzgar gülü bulunuyor.
Tevfikzade Ahmet Bey’in belediye başkanlığında 1908 yılında Şakir Usta tarafından yapılan Yozgat Saat Kulesi, kent merkezinde yer alıyor. Heybetli ve asırlık saat kulesi, yer kat ve çanların bulunduğu kısımlarla 7 kattan oluşuyor. Kesme taşlarla inşa edilen saat kulesinde, birinci katın cephelerine yerleştirilmiş 4 saat yer alıyor.
Roma Hükümdarı Hadrianus tarafından kurulan Hadrianopolis’i çevreleyen surların 4 köşesindeki kulelerden biri olan Makedonya Kulesi, Edirne’de o periyottan günümüze ulaşan tek örnek olarak varlığını koruyor.
Edirne valilerinden Hacı İzzet Paşa’nın 1866-1867 yıllarında kule üstüne yaptırdığı ahşap katlar ve koydurduğu saatler sonrasında “Makedon Saat Kulesi” olarak anılmaya başlanan kule, 1953’teki zelzelede büyük hasar gördü. Makedonya Saat Kulesi, restore edildikten sonra müze ve ören yeri olarak ziyarete açılacak.
TOKAT VE BİLECİK’TEKİ ASIRLIK SAAT KULELERİ
Tokat’ın Behzat Bulvarı üzerinde bulunan saat kulesi, 2. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıl dönümünde halkın yardımlarıyla mutasarrıf Bekir Paşa ve Belediye Reisi Mütevelli oğlu Enver Beyefendi tarafından yaptırıldı. Kentin her yerinden görülecek formda kesme taştan yapılan 33 metre yüksekliğindeki saat kulesi, adeta vakte meydan okuyor.
Bilecik’te, 1907 yılında Ertuğrul Mutasarrıfı Musa Kazım Beyefendi tarafından inşa ettirilen saat kulesinin yüksekliği 15 metre. Kule, İstasyon Caddesi’nde bulunan günümüzde belediye hizmet binası olarak kullanılan idadi mektebinin yakınında yer alıyor.
Haber7