UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’nde bulunan tarihi Zerzevan Kalesi’nin 1800 yıllık giriş kapısı gün yüzüne çıkarıldı. Roma İmparatorluğu periyodunda askeri yerleşim yeri olarak kullanılan ve 6 yıldır hafriyat çalışmalarının sürdüğü kalede gözetleme ve savunma kulesi, kilise, idare binası, konutlar, tahıl ve silah depoları, yer altı ibadethanesi, sığınak, kaya mezarları, su kanalları ile 54 su sarnıcı yer alıyor.
Diyarbakır’ın Çınar ilçesi yakınlarındaki UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’nde yer alan ve hafriyat yürütülen Zerzevan Kalesi’nin 1800 yıllık girişi gün yüzüne çıkarıldı. İlçeye 13 kilometre uzaklıktaki Demirölçek Mahallesi yakınlarında bulunan ve Roma İmparatorluğu devrinde askeri yerleşim olarak kullanılan Zerzevan Kales’nde Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinesinde valilik, Türkiye İş Kurumu, Diyarbakır Müzesi, Büyükşehir Belediyesi, Çınar Kaymakamlığı, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği, Dicle Üniversitesi, Karacadağ Kalkınma Ajansı ve Safir Tuz’un dayanağıyla 6 yıldır hafriyat çalışması yürütülüyor. Yaklaşık 60 dönüm üzerinde 12-15 metre yüksekliğinde ve bin 200 metre uzunluğunda sur kalıntısı, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, idare binası, konutlar, tahıl ve silah depoları, yer altı ibadethanesi, sığınak, kaya mezarları, su kanalları ile 54 su sarnıcı bulunan Zerzevan Kalesi’nde yürütülen hafriyatla bulunan yeni bulgular tarihe ışık tutuyor.
“Garnizonun doğudaki birinci ve tek girişini bulduk”
Zerzevan Kalesi Hafriyat Heyeti Lideri Doç. Dr. Aytaç Coşkun, İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirine yaptığı açıklamada, Zerzevan Kalesi’nin Roma’nın hudut garnizonu olduğunu ve 3 bin yıllık geçmişinin bulunduğunu söyledi. Asur devrinden itibaren yerleşim görmüş bir yer olduğunu aktaran Doç. Dr. Coşkun, “Asıl surların bulunduğu sınır, Roma periyodu. 400 yıl boyunca bu kale kullanılmış. Hem Pagan Roma hem de Hristiyan Roma. Stratejik bir kıymete sahip. Olağan bir askeri yerleşim, askeri garnizon. Biz askeri garnizonun doğudaki girişini, birinci ve tek girişini bulduk. Baktığımızda bin 200 metre uzunluğunda surlara sahip. Surların yüksekliği 12 ile 15 metre ortasında değişiyor. Kulelerin yüksekliği 21 metre, 19 metresi korunmuş kulelerin. Biz surun doğudaki tek girişini ortaya çıkarmaya başladık. 1800 yıllık bir giriş burası. Olağan savaşlarla birlikte daima tamirler görmüş. Biz bu sur çizgisinin üç sefer yıkılıp yine inşa edildiğini biliyoruz. Zira Roma’nın karşılaştığı en büyük medeniyet Sasani. Bizim şu anda çalıştığımız yerde, girişte büyük savaşlar olmuş. Bu surlar her kezinde Sasaniler tarafından yıkılıyor ve Roma tarafından yine inşa ediliyor. Ta ki 639 yılında İslam ordularının fethine kadar” dedi.
“Yıl sonuna kadar bu anıtsal girişi ortaya çıkaracağız”
Son fetihte büyük bir savaş olduğunu ve İslam ordularının bu kaleyi fethettiğini kaydeden Doç. Dr. Coşkun, “Kalenin fethedildiği noktada burası. Bilhassa yüksek surların bulunduğu nokta. Bu kısmın giriş için seçilmesi, arazinin eğim olarak topografik yapısının fazla olması. Surların yüksekliği 15 metreyi buluyor dedik. Kalınlıkları 3,5 metreyi buluyor. İki burç ortasında geniş bir giriş buluyoruz. Bu yıl sonuna kadar biz bu anıtsal girişi ortaya çıkaracağız” diye konuştu.
Türkiye’nin asırlara meydan okuyan ‘denize nazır’ kaleleri
Haber7