Dış Ekonomik Ilgiler Konseyi (DEİK) / Türkiye-ABD İş Kurulu (TAİK), dördüncü Transatlantic Talks seminerinde ABD’li Senatör Lindsey Graham’ı konuk etti.
Moderatörlüğünü Louisiana eski Senatörü David Vitter’ın yaptığı ve DEİK Yöneticisi Nail Olpak ile TAİK Lideri Mehmet Ali Yalçındağ’ın da katıldığı online seminerde, iki memleket arasındaki ekonomik, ticari ve stratejik mevzular konuşuldu.
“Huawei’ye karşı bir alternatife muhtaçlığımız var”
ABD’li Senatör Lindsey Graham, “Afrika’da yeraltı zenginlikleri çok fazla ve yardıma gereksinimi olan hoş kişileri var. Afrika’da güç manasında büyük meşakkat var. Yüksek teknoloji bir gün Afrika’ya gelecek. Bu teknolojiyi ABD ve ABD’nin müttefiklerinin getirmesini istiyoruz; Çin’in değil. Bizim Huawei’ye karşı bir alternatife gereksinimimiz var. Yalnızca Avrupa’da ve dünyada değil, mahsusen Afrika’da muhtaçlığımız var.” dedi.
Türkiye-ABD ilgilerini daha sürdürülebilir hale getirmek istediklerini söyleyen Graham, şunları anlattı:
“Bana ABD-Türkiye bağlarını iyi cihette değiştirmek için yapılması gereken değişikliklik ne diye soracak olursanız bunun hür ticaret mutabakatı olduğunu söylerim. Fakat buna en büyük ketin S400, F35 ve Suriye sorunu olduğunu söyleyebilirim. Bu problemleri çözmemiz gerekiyor. Bu sıkıntıları çözmeden Türkiye-ABD bağlarının istenilen noktaya ulaşması çetin görünüyor. Türkiye sağlıklı bir müttefik. NATO müttefiki olarak pek çok tarafı kuvvetlerini gönderdi.
Suriye’de kalıcı bir tahlil bulmak zorundayız. Şam’ın İran tarafından yönetilmesini istemiyoruz. Türkiye’nin Libya’da, Rusya tarafından desteklenen güçlerin varlığından duyduğu kaygılarını biliyoruz; ben de bu bahiste telaş duyuyorum. Trump idaresi Türkiye ile hür ticaret mutabakatının temellerini atmak istiyor lakin öncelikle bu meselelerin tahlile kavuşması gerekiyor. İki devletin iktisadı kaynaştıktan sonra Afrika’da çok efektif işler yapabilir. Türkiye ile Afrika’da Çin eserlerine alternatif oluşturacak ve Çin’in tesirini kıracak işler yapmaktan daha hoş bir şey olamaz. Bu amaca ulaşmak için ekonomilerimizi daha fazla kaynaştırmalıyız. Benim gayem bu.”
“Türkiye çok cepheli bir iktisada sahip”
Pandemi sonrası süreçten de bahseden Graham, “Kovid-19 süreci boyunca kişilerin daha çok meskenden çalıştıklarına şahit olduk. Gelecekte yapay zeka iş yanlarında daha fazla kullanılacak. Biz teknolojinin, merkezi bir mahal olmadan çalışma imkanı sunduğunu gördük. Benim umudum tıbbi materyal tedarik zincirinin Çin tarafından daha az denetim edildiği bir sistem kurmak. Ben Türkiye’nin tarafında olsam, Çin’in ticaretteki tartısını kırmak için Amerika’ya yardım ederdim. Türkiye’nin Çin’e hangi ortamlarda alternatif oluşturabileceğini iyi bilmemiz gerekiyor. Türkiye çok istikametli bir iktisada sahip. Yalnızca tıbbi gereçler konusunda da değil, bizim Çin’e bağımlı olduğumuz vesair ortamlar için de beğenilen bu durum. Bu sebeple öncelikle bizim Türkiye’nin ticaretin bütün meydanlarında Çin’in noktasını alma potansiyelinin ne olduğunu iyi bilmemiz gerekiyor. Türkiye, düşük maliyetli gelgelelim kaliteli üretim konusunda öne çıkıyor. Türkiye Çin’e alternatif olabildiği ölçüde NATO içerisinde de önder konumuna yükselebilir.” biçiminde konuştu.
Çin’in NATO’nun askeri teknolojilerini çaldığını söyleyen Graham, Çin’in sızmalarına karşı NATO’nun askeri altyapılarını güçlendirmenin büyük bir adım olacağını anlattı.
Türk iş dünyasının 5G konusunda Huawei ile hareket etmeyeceğini düşündüğünü vurgulayan Graham, laflarını şöyle sürdürdü:
“Amerika’ya bir müttefiğinin, gerisinde Çin olan Huawei şirketi ile ekonomik mutabakat yapmasından daha çok neyin zarar vereceğini bilemiyorum. Dünyanın 5G teknolojisine gereğince alternatif üretmediğini biliyorum. Bu hususta alternatifleri oluşturmak için biraz devrana muhtaçlığımız var. Biz Çin ile iyi münasebetler kurmak istiyoruz gelgelelim mutabakatları ihlal eden, koronavirüs konusunda dünyaya yanlış haber veren ve bu sebeple ekonomiyi büyük zarara uğratan bir Çin ile bu çok çetin. Türkiye’nin Çin’in NATO’nun altyapısına yapacağı sızmaları önlemek için yapacağı bütün teşebbüsler tarafımızdan olumlu karşılanacaktır.”
Haber7
