Dış Ekonomik Bağlantılar Heyeti (DEİK) Lideri Nail Olpak, DEİK’in düzenlediği, “Türkiye ve Afrika’nın Dayanıklılığı: Geçmişteki Zorluklar ve Yeni Ortaklıklar” bahisli webinarda Türkiye-Afrika ekonomik alakalarını ve yatırım ortamını kıymetlendirdi.
COVID-19 salgını ve sonrasında, günlük yaşantılardan iş hayatına kadar birçok ögenin eskisi üzere olmayacağını söz eden Olpak, yeni olağanda, ekonomik, ticari ve siyasi alakalarda de birçok başlığın yine tesis edileceğini söyledi.
Küreselleşmeden “glokalleşmeye” dönüşümün konuşulduğunu aktaran Olpak, “Ekonomik rekabette öne çıkan ölçek iktisadı kavramından, tek kaynağa bağlı kalmanın risklerini tartıştığımız, lojistiğin hayatımızdaki yerinin tekrar sorgulandığı, yakınlık yahut uzaklık kavramlarının yerine ulaşılabilirlik kavramının öne çıktığı, Merkez Bankalarının alışageldiğimiz rollerinin dışına çıkarak yatırım kredilerine dayanak vermeye başladığı bir devri yaşıyoruz. Görünen o ki bu periyodun kazananı, ‘tedarik zincirini’ bozmadan sürdürebilenler olacak ve periyodun anahtar sözü de itimat olacak.” diye konuştu.
Olpak, şunları kaydetti:
“Afrika kıtasına yönelik ekonomik stratejilerimiz körü körüne değil, bilimsel ve kurumsal çalışmalarla ve Türkiye’nin özel bölümü önderlerinden DEİK-Afrika İş Kurullarının çalışmalarıyla devam ediyor. Türkiye ile Afrika Kıtası ortasındaki ekonomik bağlantılarımızı, karşılıklı olarak kazan-kazan prensibini temel alan bir ekonomik modelle sürdürüyoruz. Bununla birlikte Afrika Birliği 2063, Afrika’yı geleceğin global güç merkezine dönüştürmek için hazırlanan Afrika’nın planı imalat/sanayileşme ve katma paha üretim gayeleri doğrultusunda kıta ile ekonomik bağlantılarımızı şekillendiriyor. Fakat doğal, daha gidecek çok yolumuz var.”
“Türkiye’nin endüstrileşme deneyiminin Afrika’ya örnek olacağını düşünüyoruz”
Olpak, Organize Sanayi Bölgeleri kültürünü Afrika ülkelerine yaymanın mümkün olduğunu tabir ederek, “İş dünyamız Afrika ülkelerinin ulaştırma altyapısının geliştirilmesine Türkiye’nin başarılı olduğu PPP modeli ile katkı sağlayabilir.” dedi.
Afrika’nın geniş tarım topraklarında organize tarım tesisleri kurulup Türkiye’nin besin güvenliğinin ve Afrika ülkelerinin ihracatının çeşitlendirmesine katkı sağlanabileceğini anlatan Olpak, şöyle konuştu:
“Afrika ülkelerinde liman ve havaalanı işletmeciliği yapabiliriz. Öteki yandan, Türkiye’nin endüstrileşme deneyiminin Afrika’ya örnek olacağını düşünüyoruz. Ticaret Bakanlığı’mızın üzerinde çalıştığı Afrika’da 5 lojistik merkezi (Tunus-Zarcis Liman Bölgesi, Gana-Akra Tema Liman Bölgesi, Kamerun-Douala Liman Bölgesi, Güney Afrika-Durban Liman Bölgesi, Kenya-Mombasa Liman Bölgesi) çalışmasının bağlarımızı ivmelendireceğini düşünüyoruz. Bunu önemsiyoruz. Proje, kelam konusu ülkelere yönelik lojistik ve nakliyecilik faaliyetlerinin değil, lakin o ülkedeki lojistik depolama ve elleçleme imkan ve maliyetlerinin optimize edilmesine yönelik düşünülmektedir.”
“Hem işlerimizi yürütüyor hem de tahlile katkı sunmaya devam ediyoruz”
Olpak, Türk özel dalının dış dünyaya açılan penceresi olan DEİK’in, ülkeler ortası yatırım ve ticareti artırmak için tüm dünyaya yayılmış 146 iş kuruluyla, “ticari diplomasi” anlayışıyla çalışan bir iş platformu olduğunu da kelamlarına ekledi.
Her gün, büyükelçiler ve ticaret müşavirlerinin de görüntü konferans yoluyla katıldığı 5-10 adet İş Kurulu Yürütme Şurası Toplantısı gerçekleştirdiklerini aktaran Olpak, şöyle devam etti:
“Karşı kanat görüşmeleri, webinarlarımız, Interconnected Business toplantılarımız ile hem işlerimizi yürütüyor hem de buralardan aldığımız sorun, teklif, her türlü bilgiyi, devletimizin ilgili ünitelerine ileterek, tahlile katkı sunmaya devam ediyoruz. Bir Afrika atasözü ‘Hızlı gitmek istiyorsan yalnız git, uzağa gitmek istiyorsan bir arada.’ der. Türk İş Dünyası olarak siz Afrikalı kardeşlerimizle, önümüzdeki uzun yolu vizyoner bakış açımızla ve birlikte yürüyeceğimize olan inancımla, hepinizi hürmetle selamlıyorum.”
Olpak, 8-9 Ekim tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirmeyi planladıkları Türkiye-Afrika 3. Afrika Iktisat ve İş Forumu’nun muhtemelen sanal ortamda gerçekleştirileceğini bildirdi.
“Afrika’nın COVID-19 uğraşında yardımlarımızı sürdüreceğiz”
Dışişleri Bakanlığı Doğu Afrika ile Ilgilerden Sorumlu Afrika Genel Müdür Yardımcısı Fatih Ak ise Afrika’ya ulaştırılan yardımlar hakkında bilgi vererek, “Afrika’da bu vakte kadar yaptıklarımızı devam ettirmeye kararlıyız. Afrika’nın COVID-19 uğraşında yardımlarımızı sürdüreceğiz. Kuvvetli periyotta iş birliğinin değerini anlamış olduk.” diye konuştu.
Ak, pandemi sonrası ticari ve ekonomik bağlantıların olağanlaşma süreci için fizikî ziyaretleri gerçekleştirmeye başladıklarını söyledi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun pandemi sonrası birinci resmi Afrika ziyaretini yaptığını anımsatan Ak, ziyaretlerin gelecek periyotta artmasının planlandığını kaydetti.
Ticaret Bakanlığı Milletlerarası Mutabakatlar ve AB İşleri Genel Müdürlüğü’nde Sahra Altı Afrika Ülkeleri ile Ilgilerden Sorumlu Daire Lideri Sinan Gültekin de Türkiye’nin Afrika’yı kıymetli partner olarak kabul ettiğini belirterek, “Ticaret ve yatırımın devam ettirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Alınması gereken aksiyonlar varsa almaya hazırız.” dedi.
“Afrika, Türk iş dünyasının yatırımları için gereken adımları atıyor”
Afrika Diplomatik Misyonu Duayen Cibuti Cumhuriyeti Büyükelçisi Aden Houssein Abdillahi ise Afrika iktisadını tüm kıtayı düşünecek geniş bir çerçevede kıymetlendirmek ve yeni trendlere nazaran aksiyon almak gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Türkiye ve Afrika ortasındaki paydaşlığı geliştirmek için büyükelçilikler, iş dünyası STK’ları, sanayi ve ticaret odaları olarak birlikte pek çok ortak projeye imza atmalıyız. Hür Ticaret Muahedesi da bu manada karşılıklı ticaret hacmimizin artması için büyük bir rol oynayacak. Pandemi sonrası, üretim ve kamu/özel dal iştirakleri açısından önümüzde büyük fırsatlar bulunuyor. Türkiye ile Afrika ortasında kazan-kazana dayalı ticari bağlarımızın güçlenerek yoluna devam edeceğine inanıyorum.”
“Afrika’da iş yapmakta olan firmalarımızı kıtada daha fazla yatırım yapmaya tekrar davet etmek istiyorum”
DEİK Türkiye-Afrika İş Kurulları Koordinatör Lider Yardımcısı ve Türkiye-Togo İş Kurulu Lideri Berna Akyıldız, dünyayı tesiri altına alan COVID-19 salgınının, 14 Şubat’ta Afrika’da da tespit edildiğini belirterek, salgının ortaya çıktığı tarihten itibaren Afrika İş Kurulları olarak, karşı kanat kuruluşları ile bağlantıları kesmeden ikili ilgileri artırmak için online toplantılar gerçekleştirdiklerini söyledi.
COVID-19 pandemisinin tüm ekonomilere ziyan verdiğini anlatan Akyıldız, lakin, bu salgından Afrika ve gelişmekte olan ülkelerin en büyük ziyanı göreceği istikametindeki ekonomik yorumların karamsar olduğunu kaydetti.
Genç nüfusu ve doğal kaynakları ile bölgesel entegrasyonunu sağlayacak Afrika kıtasının her türlü zorluğun üstesinden geleceğine inandığını belirten Akyıldız, şunları kaydetti:
“Afrika Kıtasal Hür Ticaret Mutabakatı (AfCFTA) ve Afrika’nın bütünleşme çalışmalarını çok bedelli buluyorum. Bugün Afrika’nın her bölgesinden büyükelçiler ve diplomatların önünde Afrika’nın entegrasyonuna 45 Afrika ülkesinde 50 karşı kanat kuruluşuyla faaliyetlerini sürdüren Afrika İş Kurulları ismine tam desteğimizin sağlanacağını tabir etmek istiyorum. Bu kapsamda, Afrika Birliği’nin 2063 gayelerinin ‘Bütünleşmiş, refah ve barış içinde, kendi vatandaşları tarafından yönetilen ve milletlerarası arenada dinamik bir gücü temsil eden Afrika’ vizyonunu destekliyoruz. Bu vesileyle, Afrika’da iş yapmakta olan firmalarımızı kıtada daha fazla yatırım yapmaya tekrar davet etmek istiyorum.
Türkiye’nin Afrika ile var olan ekonomik ve ticari alakaları bizim için çok kıymetli. Bu münasebetlerimizin yanı sıra, Afrika’daki genç nüfus, göç sorunu, iklim değişikliklerine bağlı olan sel ve erozyon, besin güvenliği üzere Afrika’nın yüzleştiği problemleri da yakından takip etmekteyiz. Çünkü Afrika ile olan bağlantılarımızda ‘kazan –kazan’ prensibi üzerinden ilerlemekteyiz. Iktisatların birbirine bağlı ve etkileşimde olduğu çağımızda, partner ülkelerimizde yaşanan sıkıntılar bizim de bağlarımıza sirayet etmektedir. Kıtada faaliyet gösteren öbür ülke yatırımcılarının bilakis, Türk yatırımcılar yatırımlarında mahallî eleman çalıştırılmasına itina göstererek 100 bin bireye istihdam sağlamaktadır.”
“Afrika ile olan ilgilerimizi kararlılıkla sürdüreceğiz”
İş insanlarının salgın boyunca, Afrika uçuşlarını sabırsızlıkla beklediklerine ait birçok talep notu aldığını anlatan Akyıldız, “Ebola, sıtma üzere pandemi tecrübesi olan Afrika’ya ait karamsar senaryoları bir kenara bırakarak, sıhhat tedbirlerimizi alarak Afrika ile olan bağlantılarımızı kararlılıkla sürdüreceğiz.” bilgilerini verdi.
Aktifliğe, Fildişi Kıyısı Büyükelçisi Khadidjata Toure, Kenya Büyükelçisi Johnson Mogoa Kimani Ondieki, Zambiya Büyükelçisi Joseph Chilengi, Ruanda Büyükelçisi B.N. Williams Nkurunziza, Cezayir Büyükelçisi Mourad Adjabi, Güney Afrika Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Tshepo Ranamane ve Fas Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Latifa Louali de katıldı.
Toplantıda büyükelçiler, Afrika ile Türkiye ortasındaki geliştirilebilecek sektörel fırsatlar ile ülkelerindeki iş ve yatırım fırsatlarını anlattı.
Haber7