Türkiye’nin askeri silahlı insansız hava araçları (SİHA) programı ve global pazarda dikkatleri üzerine çeken pozisyonu çevrim içi panelde tartışıldı.
Fikir kuruluşları Circle Foundation ve İngiltere Kraliyet Silahlı Kuvvetler Enstitüsünün (RUSI) ortaklaşa düzenlediği ve moderatörlüğünü RUSI Kıdemli Araştırmacısı Ziya Meral’in yaptığı, “Türkiye’nin Dronları: Yeteneği, Maksatları ve Çıkarımları Değerlendirme” başlıklı panele, Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar, Avrupa Dış İlgiler Kurulu (ECFR) Kıdemli Üyesi Dr. Ulrike Franke, RUSI Yardımcı Araştırmacı Dr. Ash Rossiter ve EDAM fikir kuruluşu güvenlik ve savunma Araştırma Programı Yöneticisi Dr. Can Kasapoğlu konuşmacı olarak katıldı.
Baykar Genel Müdürü Bayraktar, burada yaptığı konuşmada, dronların son vakitlerde çok tanınan olduğuna işaret ederek, bunun aslında Türkiye ekosisteminin, son 20 yıllık gayretlerin, organize ve sürdürülebilir stratejinin sonucu olduğunu değerlendirmesinde bulundu.
Haluk Bayraktar, “20 yıl evvel savunma endüstrinde yaklaşık 20 şirket vardı lakin artık 2000’den fazla şirket var. 20 yıl evvelki mukavelelerin portföyü tahminen yaklaşık 6 milyar dolardı lakin şu anda potrföy 60 milyar dolar ve 700’den fazla devam eden savunma projesi yürütülüyor.” dedi.
Üst seviye yöneticiliğini üstlendiği Baykar’ın İstanbul merkezli bir araştırma ve üretim şirketi olduğunu ve son 20 yılda yalnızca insansız sistemlere büyük yatırımlar yaptıklarını söyleyen Bayraktar, işe küçük boyutlu eserlerle başladıklarını, her geçen gün daha büyük ölçekli eserlere geçtiklerini ve bu yolda ilerlediklerini anlattı.
Bayraktar, dronlarla ilgili kritik ve yanlış anlaşıldığını düşündüğü bir konuya da dikkati çekmek istediğini belirterek, şunları söyledi:
“Türkiye bu teknolojiyi çok hassas bir halde kullanıyor. Zeytin Kolu Harekatı’ndan bir örnek vereceğim. Toplumsal medyada, basında her şeyi görebilirsiniz. Türkiye’nin (dronlarla) sivilleri belirlediğine dair tek bir delil yok, göremezsiniz. Dronlar size terörist ile sivili çok net bir formda ayırt etme potansiyeli veriyor. Bu teknolojiye sahip değilseniz, kör bir biçimde ateş edebilirsiniz. Bu teknolojiyle, insansız hava araçlarıyla santimetre hassasiyetinde çalışabilirsiniz. Bu bize sivil zayiatı büsbütün ortadan kaldırma avantajı sağlıyor ve Türkiye ile ilgili benim bildiğim tek bir olay bile yok. Türkiye bu hususta o kadar hassas ki toplam sivil zayiatı büsbütün ortadan kaldırıyor.”
– “İNSANSIZ HAVA ARAÇLARI TÜRKİYE’NİN ORDUSUNUN AYRILMAZ BİR PARÇASI”
Kasapoğlu da konuşmasında, Türkiye’nin yürüttüğü operasyonlarda insansız hava araçlarının kullanımının değerine dikkati çekerek, “Hem kayıpları en aza indirerek, hem de yüksek riskli bölgelere ileriye dönük işçi yerleştirmeyi telafi ederek, insansız hava araçları Türkiye’nin ordusunun ayrılmaz bir modülü.” tabirini kullandı.
Türkiye’nin bu yeni teknolojiyi askeri ve güvenlik siyasetine çevirdiği bir öteki kıymetli konunun da terörle çaba operasyonları olduğuna işaret eden Kasapoğlu, “Türkiye, tugay büyüklüğünde oluşumlara muhtaçlık duyduğu alan denetimiyle ilgili birçok konunun yanı sıra terörle uğraş operasyonları dahilinde kesin olarak hedeflenen bir ortadan kaldırma programı yürütüyor.” dedi.
Kasapoğlu, drone teknolojisinin, savunma teknolojileri kelam konusu olduğunda kendi başına stratejik bir kültür yarattığına da dikkati çekti.
– “TÜRKİYE BAŞARILI YERLİ İNSANSIZ HAVA ARACI YETENEĞİ SAYESİNDE STATÜ VE İTİBAR EDİNDİ”
RUSI Yardımcı Araştırmacı Rossiter, Türkiye’nin Suriye, Libya ve Azerbaycan’da dronları çok başarılı bir halde kullandığına dikkati çekerek, “Türkiye’nin başarılı yerli insansız hava aracı yeteneği sayesinde edindiğini düşündüğüm statü ve itibar var.” değerlendirmesinde bulundu.
ECFR Kıdemli Üyesi Dr. Ulrike Franke de Türkiye’nin drone teknolojisiyle, daha evvel ABD ve İsrail’in monopolünde olan global pazara girdiğine işaret ederek, “Türkiye ve Çin nitekim değerli drone ihracatçıları haline geldi. Türkiye, yakın vakitte Ukrayna, Katar, Tunus, Azerbaycan’a drone ihraç etti. Türkiye’nin bilhassa askeri silahlı insansız hava araçlarının sayısının öbür devletlere nazaran çarpıcı halde yüksek olması ve insansız hava araçlarını farklı bir halde kullanması bence çok değerli.” değerlendirmesinde bulundu.
“AVRUPA İÇİN UTANÇ VERİCİ”
Franke Türkiye’nin geldiği teknoloji noktasında Batı ülkelerini eleştirerek ‘Türkiye’nin İHA çalışmaları Avrupa için utanç verici. Türkiye’nin 140 yahut daha fazla SİHA kullandığı belirtiliyor. Bu nitekim çok fazla.’ dedi.
Haber7