ABD’de bir evvelki kuşak varlıklı kesitin servetlerini arttırırken dar gelirli bölümün yoksullaştığı ekonomik kriz öykülerini biliyor. Buna rağmen kimi uzmanlar korona virüs pandemisinin bu durumu daha feci hale getireceği fikrinde.
CNBC’nin haberine nazaran alfabe takıntılarıyla bilinen ekonomistlerin K biçiminde ekonomik iyileşmeye dair kaygıları artıyor. Bu durum ABD’deki büyümeye tesir edebilir ancak sanayiler ve ekonomik kümeler ortasında önemli düşüşlere neden olabilir.
K biçimindeki toparlanma büyük ölçekli perakende şirketlerinin Wall Street bankalarının yararlandığı lakin küçük ölçekli işletmelerin, restoranların ve öbür hizmet dalı çalışanlarının geride kaldığı bir senaryoyu söz ediyor. Kelam konusu durum gayrisafi yurtiçi hasılalarda gelecek birkaç çeyrek için görünür olmamakla birlikte tarihî perspektifte şatafatlı bir geri dönüşü işaret edecek. Buna rağmen iyileşme sürecinden eşitsiz yarar sağlanması ABD ulusal sıhhat dalı için uzun vadeli riskler taşıyor.
Londra merkezli dev muhasebe firması RSM’nin Baş Ekonomisti Joseph Brusuelas, “K halindeki toparlanma, Büyük Finansal Kriz sırasında iktisadın çatallanması dediğimiz şeyin bir tekrarı. K biçiminden bahsettiğimizde K’nın üst yolu açık bir halde finansal piyasalar, alt yol ise gerçek iktisattır ve ikisi ayrılır” tabirlerini kullandı.
Nitekim de mevcut K formundaki sistemi görmek için en kolay yollarından biri, iktisadın geri kalanı ile karşılaştırıldığında, Mart ayı sonlarından bu yana Wall Street’in yakaladığı etkileyici yükselişi izlemek. ABD borsaları yeni rekorlara ulaşırken ülkedeki gayrisafi yurtiçi hasıla en önemli düşüşünü gerçekleştirdi. İşsizlik düşüşe geçse de düşük gelirli kümelerde sorun oluşturmaya devam ediyor. Salgın binlerce küçük işletmenin iflas etmesine neden oldu.
Sadece hisse senetleri ve ortak yatırım fonlarının %52’sinin ABD’nin en doruktaki %1’ine ilişkin olduğu verisi bile eşitsizliğin ne kadar kötüleştiğini gösteriyor. Fakat bu durum yalnızca varlık mülkiyetiyle ilgili değil, bu varlıkların doğasıyla da ilgili.
Pay senetleri piyasalarındaki çıkarlar çoğunlukla bir avuç hisse senedinin yükselişiyle oluşuyor. Apple, Microsoft ve Home Depot payları Dow Jones endeksinde bu yıl öteki 27 payın toplamından daha fazla puan katkısında bulundu.
Bu nedenle Wall Street’teki seyre ait alfabedeki V,W,U yahut bunların gibisi varyasyonlarındaki harfler aranırken en uygun mümkünlük K hali üzere görünmeye başlıyor.
Servet danışmanlığı şirketi BMO Capital Markets’ın Baş Stratejisti Ian Lyngen, “K biçimindeki anlatı riskli varlıkların ve gayrimenkul bölümünün üstün performansını ve ön cephedeki hizmet dalı işletmelerinin büsbütün yok olması riskini içeren iki farklı öyküyü karşılaması sebebiyle ilgi görüyor” sözlerine yer verdi.
Aslına bakılırsa piyasayı domine eden hisse senetleri ekonomik iyileşmeyi destekleyen teknolojiye daha az giriş sağlayan işletmelerin değişen iktisatta artta bırakılması kıssasını destekliyor.
JP Morgan’ın Makro Kantitatif ve Türevler Araştırmaları Global Lideri Marko Kolanovic, “Bu durumun artık çözüldüğüne ve K biçiminde bir iyileşme gördüğümüze inanıyoruz” tabirlerini kullanıyor.
Piyasadaki birçok değişikliğin öngörüsünde başarılı olan Kolanovic pandemi sürecinde toplumdaki ani evrimi eşitsizliği arttırıcı hareketlenmelere yol açtığını belirtiyor.
Baş stratejist, “Bulut sistemi, internet ve aygıt kullanımı roket süratiyle artarken iktisadın kalan kısmı adeta burun üstü düştü. Bu yalnızca ekonomik segmentlerdeki performans açısından değil tıpkı vakitte tüm toplumda muazzam bir eşitsizliğe yol açtı. Düşük gelirli mavi yaka çalışanları ve uzaktan çalışamayan bireyler en büyük acıyı çekti” sözlerini kullanıyor.
Haber7