İşgal altındaki Batı Şeria’nın El Halil kentinde yer alan Eski Kent’te İsrail’in “güvenlik” gerekçesiyle uyguladığı sert siyasetler nedeniyle iyice daralan iktisat ramazan ayında nispeten canlandı.İsrail’in El Halil etrafında ve kentteki sokak girişlerinde sık sık uyguladığı pürüz ve bariyerler bölgeye giriş-çıkışları kısıtladığı üzere çarşı ve pazardaki hareketliliğin zayıflamasına buna bağlı olarak pek çok esnafın dükkanını kapatmasına neden oluyor.
Yaklaşık 7 bin Filistinlinin yaşadığı Eski Kent’in çarşı ve pazarlarında, ramazan ayının gelmesiyle kısmi bir hareketlilik gözleniyor. Mescid-i Aksa’dan sonra kutsal yerler açısından Filistin topraklarındaki en kıymetli ikinci yer olarak addedilen Harem-i İbrahim Mescidi’ne konut sahipliği yapması, Eski Kent’teki ramazan hareketliliğinin en kıymetli etkeni olarak gösteriliyor.
Tarihi açıdan Batı Şeria’nın nabzı pozisyonundaki El Halil’in Eski Kent beldesinde, çok sayıda çarşı ve dükkan yer alıyor. Lakin İsrail’in 1967’deki işgaliyle beldede başlayan külfetlerin, tarihe “Harem-i İbrahim Katliamı” olarak geçen 1994’teki cami saldırısının akabinde yıllar içinde giderek arttığı belirtiliyor. Fanatik Yahudi yerleşimci Baruch Goldstein’ın, 25 Şubat 1994’te El Halil’de bulunan Harem-i İbrahim Mescidi’nde sabah namazını kılan Filistinlilerin üzerine ateş açması sonucu 29 kişi şehit olmuş, 150’den fazla kişi yaralanmıştı. İsrail, olayın akabinde faili cezalandırmak ve yerleşimcilerin hareketini kısıtlamak yerine, Filistinlilerin Eski Kent’e ve Harem-i İbrahim Mescidi’ne erişim prosedürlerini sıkılaştırdı ve merkez çarşısı El-Hisba ile ana caddelerden Eş-Şuheda başta olmak üzere pazarları ve hayati kıymete sahip yolları kapattı.
Filistin’de 2000 yılında patlak veren Aksa İntifadası’nın (2. İntifada) akabinde İsrail idaresinin uyguladığı askeri önlemler de Eski Kent’in belini büken ikinci darbe oldu.İsrail, beldede daha fazla çarşı ve pazarı kapattı, askeri noktalar ile bariyerleri artırdı.
İSRAİL ASKERLERİNİN ESKİ KENT’TEKİ “DARALTICI” SİYASETİ
El Halil Belediye Lideri Yusuf el-Caberi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Eski Kent’in yaklaşık 20 yıldır İsrail’in Filistinlilere ve Harem-i İbrahim Mescidi’ne uyguladığı ihlallere tanıklık ettiğini belirtti. Caberi, beldede oluşturulan İsrail’e ilişkin onlarca askeri denetim noktası sonucunda ortaya çıkan hukuksuz uygulamalar nedeniyle çok sayıda esnafın dükkanını kapatmak zorunda kaldığını anlattı. Beldenin ramazan ayında binlerce ziyaretçi çektiğine işaret eden Caberi, mübarek ayda hayatın olağana döndüğü Eski Kent’in öbür aylarda ise ziyaretçisinin olmadığını kaydetti. Eski Kent’ten ayrılmak zorunda kalan Filistinlilerin yine beldeye yerleşebilmeleri için “El Halil İmar Komitesi” kurulduğunu hatırlatan Caberi, bundan 20 yıl evvel yaklaşık 400 olan belde nüfusunun, belediyenin çalışmaları ve bu komite sayesinde şu an 5 bine kadar yükseldiği bilgisini verdi.Caberi, “İsrail’in uyguladığı siyasetlerin yanı sıra verdiği askeri talimatlar gereği kapatılan ve açılamayan yüzlerce dükkan mevcut.” tabirlerini kullandı.
KİMİ ESNAFLAR DÜKKANLARINI YALNIZCA RAMAZAN AYINDA AÇIYOR
Turşucu Nesim eş-Şeludi, “Ramazan ayından evvel kimi günler hiç siftah yapamadan kepenk indiriyorduk. Mübarek ayın girmesiyle çarşı ve pazarlar hareketlendi.” dedi.Bazı esnafların dükkanlarını yalnızca ramazan ayında açtığını söyleyen Şeludi, mübarek ayın girmesiyle Eski Kent’teki Harem-i İbrahim Mescidi’ne yönelik ziyaretlerin arttığını bunun da çarşı ve pazarda hareketliliğe yol açtığını lisana getirdi.
ESKİ KENT’TEKİ RAMAZAN RAHMETİNDE HAREM-İ İBRAHİM MESCİDİ’NİN TESİRİ
Eski Kent’te yaklaşık 15 yıldır kuruyemiş dükkanı bulunan Tahsin el-Muhtesib, ramazan ayının gelişiyle işlerinin arttığını belirtti.Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının, İsrail’in beldeyi boğan askeri uygulamalarının sonuçlarını daha da şiddetlendirdiğine işaret eden Muhtesib, geçen yıla nazaran bu sene tedbirlerin biraz daha hafiflemesiyle ticari hareketliliğin kısmen arttığını söyledi.
Muhtesib, “Bu sene ramazan ayındaki ticari hareketlilik geçen yıla nazaran daha iyi, beşerler alışveriş için geliyor.” dedi.Harem-i İbrahim Camiisi’nin bu hareketlilikteki rolünün göz gerisi edilemeyeceğine dikkati çeken Muhtesib, “İslami ve tarihi bir miras olan Harem-i İbrahim Mescidi, Eski Kent’teki hareketliliği arttırıyor.” diye konuştu.
Ramazan ayındaki bu hareketlilik nedeniyle dükkanındaki eserleri çeşitlendirmeye çalıştığını söz eden Muhtesib, bilhassa cuma günleri pazarda kayda paha canlılık yaşandığını lisana getirdi.Eski Kent’te bakkallık yapan Naim en-Netşe de Harem-i İbrahim Mescidi’nin mevcut ticari hareketliliğe büyük katkısı olduğunu söz etti. Netşe, herkese işgal güçlerinin ve yerleşimcilerin uygulamalarından çekinmeden, korkmadan Eski Kent’i ziyaret etmeleri davetinde bulundu.Harem-i İbrahim, Yahudi inancına nazaran Mescid-i Aksa’da olduğuna inanılan “Süleyman Mabedi”nden sonra yeryüzündeki en kutsal mabet olarak kabul ediliyor.Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’ne (UNESCO) bağlı Dünya Miras Komitesi, 2017 yılında Harem-i İbrahim Mescidi ve caminin içinde bulunduğu Eski Kent beldesinin “Filistin’e ilişkin tehlike altındaki dünya mirası” olarak Dünya Miras Listesi’ne eklenmesine karar vermişti.
Haber7