Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, “Altı da üstü de Kültür” düsturundan hareketle kentin yer altındaki tarihinin kapısını aralıyor. Bu kapsamda kentin simgelerinden biri olan Gaziantep Kalesi’nin altında Gaziantep Kültür Varlıklarını Muhafaza Şurası kararına istinaden yapılan temizleme çalışmaları sonucunda yerin 18 metre altında bir kent efsanesi olan “Tatlı-Acı Su” bulundu. Çalışmalar tamamlandığında kale ve kent etrafında Kurtuluş Savaşı devrine kadar savunma gayeli kullanılan tüneller ortaya çıkarılarak turizme kazandırılacak.
Büyükşehir Belediyesi, kentin üstündeki tarih kadar yerin altındaki tarih için çalışmalara devam diyor. Bu kapsamda yürüttüğü kastel ve livas çalışmasıyla Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) süreksiz listesine girmesini sağlayarak çalışmalarını hızlandırdı. Kentte yaşayan yaşlılarla yürütülen kelamlı tarih çalışmalarıyla Gaziantep Kalesi’nin altında olduğu söylenilen ve bir kent efsanesi olan “tatlı-acı su” gerçekleştirilen temizleme çalışmaları sonucunda ortaya çıkarıldı. Gaziantep Müze Müdürlüğü kontrolünde Gaziantep Kalesi’nin kuzeybatısında yapılan çalışmalarda yerin 18 metre altında güney, güneydoğu ve kuzeydoğu taraflarında devam ettiği tespit edilerek 500 metrelik bir tünel sisteminin ortaya çıkarılması hedefleniyor.
ANTEP SAVUNMASI’NDA AKTIF KULLANILDI
Büyükşehir Belediyesi tarafından Gaziantep Kalesi’nde yapılan paklık çalışmaları sırasında tünelin mevcut olan eski elektrik çizgileri yenilenerek, yanmayan armatürler değiştirildi, aydınlatma sistemi daha homojen hale getirildi. Kentin başka noktalarında irtibatı olduğu iddia edilen ve Antep Savunması’nda faal olarak da kullanılan tünel sistemlerinin bir kolu olduğu bilinen kale tünelleri, incelemeler ve çalışmalarla haritalandırma yapılıp kontakları çıkarılacak.
Kentte bulunan kastel ve livaslarla bağı olduğu tespit edilen acı- tatlı su ise inceleme altına alındı. 6 bin yıllık tarihi, bâtın geçitleri, tünelleri, savunma sistemleri ve kastelleri ile kentin merkezinde vakte meydan okurcasına dimdik ayakta bulunan Gaziantep Kalesi, devam edecek çalışmalar ile birlikte tünellerin ve su kaynaklarının tamamı en ince detayına kadar temizlendikten sonra, bilimsel çalışmalar ile birleştirilip daha sağlıklı bilgiler eşliğinde turizme kazandırılacak. Büyükşehir Belediyesi yürüttüğü çalışmalarla Gaziantep’in tarihi ve kültürel yapıları ile sır üzere sakladığı bilinmezlikleri bir bir gün yüzüne çıkarmaya devam edecek.
ŞAHİN: ORTAYA ÇIKARILAN TÜNEL VE GALERİLERLE KENTIN SIRRI ÇÖZÜLECEK
Bulunan “Tatlı- Acı Suyu” ziyaret eden Gaziantep Büyükşehir Belediye Lideri Fatma Şahin, “Gaziantep’in yüzü Antep Kalesi’ndeyiz. Bizim çocukluğumuzda anlatılan bir öykü vardı. ‘Kalenin altında bir acı bir de tatlı su var’ derlerdi. Şu anda içinde balıkların yüzdüğü tatlı suyu bulduk. Antep Kalesi’nin altından Dülük’e kadar giden sınırlar mevcut. KUDEB liderimiz ve bütün takımımız, bu bahiste uzman arkadaşlarımızla çalışıyoruz. Mağaracılık yükselen bir paha. Kalenin altında bulunan bu tarihi dokuyu, dünyaya tanıtmak ve bu networku kentimize çekmek büyük kıymet taşıyor. Şu anki çalışmalar itibariyle 500 metrelik sınırı açmış bulunuyoruz, yolumuza devam edeceğiz. Ortaya çıkarılan tünel ve galerilerle kentin sırrı çözülecek” diye konuştu.
GAZİANTEP KALESİ HAKKINDA
Gaziantep Kalesi, Türkiye’de ayakta kalabilen kalelerin en hoş örneklerinden birisi olup, gerek ihtişamı ve heybetiyle, gerekse bir sır üzere gizlediği tarihiyle kent merkezinde, Alleben Deresi’nin güney kenarında, yaklaşık 25 metre yükseklikte çabucak herkesin dikkatini çeken bir zirve üzerindedir. Gaziantep Kalesi’nin tarihi günümüzden 6 bin yıl öncesine, Kalkolitik Periyoda kadar giden bir höyük üzerinde kurulduğu, milattan sonra 2 ile 3’ncü yüzyıllarda ise kale ve etrafında “Theban” isimli küçük bir kentin olduğu bilinmektedir. Milattan sonra 2 yahut 4’ncü yüzyıllarda kalenin, birinci olarak Roma Dönemi’nde bir gözetleme kulesi olarak yapıldığı ve vakit içerisinde genişletildiği yapılan arkeolojik hafriyatlar sonucunda anlaşıldı.
Bugünkü biçimini ise “Kaleler Mimarı” olarak isimlendirilen Bizans İmparatoru Justinyanus periyodunda milattan sonra 527 ile 565 yıllarında aldı. Yeniden bu periyotta kale değerli bir tamir geçirmiş olup, tamir sırasında tesviyenin sağlanması için, güney kısım kemerli ve tonozlu galerilerden oluşan temel yapılarıyla donatılmış, bu galerilerle birbirine bağlanan kuleler inşa edilmiş ve sur vücutları batı, güney ve doğuya, doruğun sonuna kadar genişlemiş. Kale bu haliyle gayrı muntazam dairesel bir hal aldı. Kale vücutları üzerinde 12 adet kule mevcut. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde kalenin 36 burcundan bahsetmesine karşın günümüzde ise bunların sadece 12 adedini görülüyor. Geri kalan 24 burcun ise kalenin dış surları üzerinde bulunduğu ve günümüz kadar gelemediği iddia ediliyor. Kale etrafında bir hendek bulunmakta ve kaleye geçiş ise köprü ile sağlanmakta. Bizans periyodunu takip eden yıllarda bilhassa Memlüklüler, Dulkadiroğluları ve Osmanlılar muhtaçlığa nazaran kaleyi vakit zaman onarmışlar ve buna dair de tamir kitabeleri konuldu. Kale ikinci kez, 1481 yılında Mısır Sultanı Kayıtbay tarafından elden geçirildi. Ana kapı üzerinde yer alan kitabeden, ana kapı ve kale köprüsünün iki yanındaki kulelerin, Osmanlı İmparatorluğu devrinde Yasal Sultan Süleyman tarafından 1557 yılında yine yaptırıldığı anlaşılmakta.
Haber7