Durumdan şikayetçi olduklarını belirten Karacadağ pirinci üreticisi Ahmet Karacadağ, denetlemenin çok güç olduğunu söyleyerek, “Torbaları açıp, tek tek taneleri ayıramazsın. Önlemini almak zorundayız. Bir an evvel kooperatif yahut birlik kurulması gerekiyor” dedi.
Sönmüş volkanik Karacadağ eteklerinde kaynak suyuyla yetiştirilen ve tıpkı yerde 7 yılda bir ekilen Karacadağ pirincinin kalite ve lezzetinin korunması ile farklı pirinç çeşitlerinin ‘Karacadağ’ ismiyle piyasada satılarak, üretici ve tüketicinin mağdur edilmesinin önüne geçilmesi gayesiyle Diyarbakır Valiliği’nce Karacadağ pirincine coğrafik işaret dokümanı verilmesi için yapılan müracaat 28 Mart 2018’de kabul edildi. Türk Patent ve Marka Kurumu’nca tescillenen Karacadağ pirinci, bu tarihten sonra kimi fırsatçılar tarafından halkı kandırmak için kullanılmaya başlandı. Farklı pirinç çeşitlerinin içinde olduğu çuvallara 10’da 1 oranında Karacadağ pirinci katan fırsatçılar, müşterileri yemin de ederek, Karacadağ pirinci olduğuna inandırıyor. Piyasasına oranla Karacadağ pirincini düşük fiyata verdiklerini söyleyerek, satış yapan fırsatçılar, hem haksız yarar elde etmeye hem de üretici ve tüketicileri mağdur etmeye başladı.
Aile olarak yaklaşık 250 yıldır kırsal Alatosun Mahallesi’nde Karacadağ pirinci ürettiklerini söyleyen Ahmet Karacadağ, “Her şeyin istismarı olduğu üzere bunun da var. Karacadağ pirinci, Türkiye’de gerek tat bakımından gerek randıman bakımından çok kolay elde edilmeyen bir eser. Son yıllarda maalesef istismarcılar, bunu da suistimal ediyor. Hem randımanını düşürüyor hem ismini lekeliyor” diye konuştu.
‘KARACADAĞ PİRİNCİNİN VARLIĞINA SON VERİR’
Karacadağ pirincinin tadının dünyada eş pahasının olmadığını söyleyen ve şeker ölçüsünün çok az olduğunu lisana getiren üretici Karacadağ, ektikleri alanlarda 1 kiloya 72 kilo aldıkları tarlaların çok olduğunu söyledi. Bu randımanın kayda değer olduğunu anlatan Karacadağ, “Bazı rantçılar getirip son yıllarda tıpkı muşambaları yapıp, ‘Alatosun Karacadağ pirinci’ ismi altında piyasaya düşük fiyata veriyor. Karacadağ pirinci, öbür pirinçlerden olan farkını kaynatılma sırasında gösteriyor. Kaynatma sırasında gösterdiğinde de vatandaşlar Karacadağ pirincinden soğuyor. Zira Karacadağ pirinci kaynatılma esnasında 1’e 4,5 kadar su alıyor. Bu vesileyle hem piyasada güvenilirliğini kaybetmiş oluyor hem de piyasaya düşük fiyatla satıyorlar. Üretici olarak bize ve bölge halkına da ziyan veriyorlar. Zararımıza da kaniyiz lakin bu durum Karacadağ pirincinin varlığına da son veriyor” dedi.
‘OVA PİRİNCİNE KARACADAĞ PİRİNCİ KARIŞTIRIP YEMİN EDİYORLAR’
Ahmet Karacadağ, istismarcıların 10 torba ova pirincine 1 torba Karacadağ pirinci karıştırdıklarını belirterek, şunları söyledi:
“Bir torba has Karacadağ pirincini alıyor, 10 torba da ova pirincini alıp karıştırıp ‘Karacadağ pirincidir’ deyip yemin ediyorlar. O biçimde de piyasaya sunduklarını biliyorum. Bunu lakin halka söz edebiliriz. Ne derece de etkilenilir, onu da bilemiyoruz. Hem bize ekonomik olarak ziyan veriyor hem bu özelliğin yokluğuna, zayıflamasına sebebiyet veriyor. Vatandaşların biraz uyanması lazım. Karacadağ pirinci için bir an evvel bir kooperatif yahut birlik kurulması gerekiyor. Birliği muhakkak beşerler temsil edecek. Nasıl denetleyeceksin? Torbaları açıp, tek tek taneleri ayıramazsın. Olan olmuş, yapan yapmış. Zararın neresinden dönersen kardır. Önlemini almak zorundayız. Bölge halkı olarak belli insanlardan satın alınması, emniyetli insanlardan, bölge halkı insanlarından alınması lazım ki bu türlü piyasada oynama imkanı kalmasın. Karacadağ pirincinin 25 kiloluk çuvalını 200 TL’ye veriyorduk. Piyasa allak bullak edildiğinden ötürü 170’e kadar da indirmek zorunda kaldılar zira emek harcamışlar. Biçerdöverlerin, personellerin, gübrenin paralarını vermek zorundayız. Biz bunu piyasaya sunmak zorundayız. Bu türlü karıştıranlar, istismar edenler 140- 150’ye kadar indirmişler. Vatandaş da ‘Aynı pirinç 140- 150’ye var ben niçin 170’e, 200’e alayım?’ diye sitem ediyor. 100 tonu hesapladığınız vakit ortada ne kadar bir kayıp oluşturur siz hesaplayın.”
‘İNANIP ALIYORLAR’
Pirinç üreticisi İsmail Karacadağ da özellikle 2018’de coğrafik işaret tescili alındıktan sonra fırsatçıların Karacadağ pirincine yüklendiğini lisana getirerek, şunları söyledi:
“1 torba Karacadağ pirincini 10 torba olağan pirinçle karıştırıp ‘Yemin ediyorum ki bu pirinç Karacadağ’ın pirinci’ diye satıyorlar. Yanlışsız, Karacadağ pirinci fakat azı Karacadağ pirinci. Karacadağ’ın pirinci zati belirli. Konuta götürdüğünüz vakit başkaları 2 ile 2,5 bardak alıyor ancak Karacadağ pirinci 4 ile 4,5 bardak su alıyor. Bizimki esmer başkaları naylon üzere. Hem beyaz hem de birden fazla naylon üzere. Karacadağ’ın pirincini kullanan başkasını kullanmaz. Bu istismarın önlenmesi için bir birlik kurulması için müracaat ettik. Öteki hiçbir tedbiri yok. Hem denetleme hem de bu satış yeri direkt birliklere bağlı olacak. Bizim üretimimiz büsbütün elledir. Elle atılıyor, elle kaldırılıyor. Her şey elle. Yalnızca alımı fabrikaya götürüp, orada ayıklıyoruz. Toptancılar herkese mal vermesinler, her bakkala bırakmasınlar zira konutta de değiştiriyorlar. Torbayı alıp basımı yapıyorlar. Tabi kimse de içine bakmıyor. Bir de yemin de edilince milletimiz inançlı olduğu için alıp meskene götürüyorlar. Geçen sene benim başıma geldi. Bir arkadaşa armağan olarak götürecektim. Yol üzerinde baktım, bizim pirincin torbası. Alıp, arkadaşıma götürdüm. Hem geçen yılın malı olduğu hem de karıştırılmış olduğunu gördük. Adamın karşısında mahcup oldum. Karacadağ pirinci Diyarbakır’ın malı demektir. Tıpkı vakitte Diyarbakır’a da ziyan veriyor.”
Haber7
