Boğazda kaşınma ve öksürük, baş ağrısı, burunda akıntı… Bundan bir yıl evvel bu tip ufak tefek ağrıları, ya da hafif bir soğuk algınlığını çok da fazla keder etmez, hatta tahminen hiç dikkate almazdık.
2020 sonbaharında ise durum çok farklı. Yalnızca bir sefer hapşırmak bile zihnimizde, “Son günlerde nerelerdeydim, insanlara ne kadar yakındım, neye dokundum? Koku ve tat alabiliyor muyum? Güya nefes darlığım var…” üzere soruların akla gelmesine neden oluyor.
Aralıksız bir formda bu fikirlerle haşır neşir olan araştırmacılar ve tıpçılar da, Covid-19’un izini gösterdiği düşünülen bir dolu semptomdan en yanlışsız olanı bulmaya çalışıyor.
Viyana Tıp Üniversitesi’nde araştırmacılar, corona virüs belirtileri ile ilgili uzunca listeyi en azından bir nizama koymayı başardı. Kelam konusu bilim insanları, nispeten hafif bir seyir izleyen Covid-19 hastalık süreci ile alakalı, Allergy isimli tıp mecmuasında de yayımlanan yedi farklı belirti olduğunu ortaya koydu.
Araştırmanın öncelikli hedefi, atlatılan bir corona virüs enfeksiyonunun akabinde iyi bir bağışıklığın nasıl olduğunu ve bunun nasıl ölçülebileceğini anlamaktı.
Bunun için immünoloji uzmanı Winfried Pickl ile alerji uzmanı Rudolf Valenta etrafında bir ortaya gelen araştırmacılar, Covid-19 hastalığını büyük oranda atlatan ve iyileşme sürecine giren 109 kişi ile büsbütün iyileşmiş olan 98 kişiyi inceledi ve kanlarını test etti.
COVID-19 İLE İLGİLİ YEDİ SEMPTOM KÜMESİ
Bilim insanları, elde edilen datalar temelinde farklı semptomların Covid-19 hastalığında birbirleri ile alakalı olduğunu ve semptom kümeleri halinde görüldüğünü tespit etti. Araştırmada ortaya çıkan yedi semptom kümesi şunlardan oluşuyor:
1. Gribal semptomlar (ateş, ateşli titreme, halsizlik ve öksürük)
2. Nezle semptomları (burun akıntısı, hapşırma, kuru boğaz ve burun tıkanıklığı)
3. Eklem ve kas ağrıları
4. Göz ve mukoza iltihabı
5. Akciğer rahatsızlıkları (akciğer iltihabı ve nefes darlığı)
6. Mide-bağırsak meseleleri (ishal, mide bulantısı ve baş ağrısı)
7. Koku ve tat alma duyularının kaybı ve başka semptomlar
Araştırmanın sorumlusu immünoloji uzmanı Winfried Pickl, DW’ye yaptığı değerlendirmede, “Tat ve koku alma duyularını kaybeden bireylerin çoğunlukla bağışıklık sistemi genç beşerler olduğunu” vurguluyor. Lakin buradaki “genç” kavramı hastanın yaşı ile değil, timüs tarafından üretilen T hücrelerinin (bağışıklık hücreleri) ne kadar genç olduğu ile ilgili bir tabir.
Pickl, yapılan araştırmaların, “açık bir halde, Covid-19 hastalığında sistemsel (örneğin 1. ve 3. grup) süreç ile organsal (örneğin 6. ve 7. grup) sürecin birbirinden ayrıldığını ortaya koyduğunu” lisana getiriyor.
Fakat bu sonucun semptom kümeleri ortasında örtüşme olmayacağı manasına gelmediğini de vurgulayan Pickl, başka yandan kimi kümeler ortasında bağışıklık parametreleri açısından bir bağ olduğunu söz ediyor.
Buna nazaran yüksek ateşli bir Covid-19 süreci, bedenin bağışıklık hafızası ile korelasyona girerek nispeten daha uzun bir bağışıklık devri sağlıyor. Tat ve koku alma duyusunun yitirildiği hastalık süreci ise birebir halde ortalamanın üstünde bir T hücresi üretimi ile korelasyon halinde.
COVID-19: KANDAKİ PARMAK İZİ
Elhasıl bilim insanları, kan testleri sonucunda Covid-19 ile ilgili kimi değerli bulgulara ulaşmayı başardı. Bunlardan biri Covid-19’un, hastalığın atlatılmasından on hafta sonra bağışıklık sisteminde yarattığı değişiklik, bir öbür tabirle hastanın kanında bıraktığı parmak izi.
Bağışıklık sistemi içinde, bakteriyel hastalıklara sebep olan virüslerle gayret eden granülositlerin (akyuvarların bir kısmını oluşturan hücre tipleri) oranı, Covid-19’da daha düşük çıkmış örneğin. Pickl, bunun “şaşırtıcı ve büsbütün yeni” bir bulgu olduğunu tabir etti.
“Öte yandan CD4 ve CD8 bağışıklık hücreleri bir hafıza oluşturuyor ve CD8 T hücreleri de güçlü bir biçimde etkin oluyor. Bu da bağışıklık sisteminin, enfeksiyondan haftalar sonra bile güçlü bir biçimde hastalıkla gayret ettiğini gösteriyor” diyen Pickl, Covid-19’u atlatmış olan pek çok hastada görülen uzun vadeli halsizliğin bununla ilgili olabileceğini belirtti.
Yapılan kan testlerinde, birebir vakitte regülatör T hücrelerinin çok azaldığının da tespit edildiğini kaydeden Pickl, bu durumun, otoimmün hastalıklara sebep olabilecek tehlikeli bir karışım manasına geldiğini vurguladı.
YÜKSEK ATEŞ VE YÜKSEK BAĞIŞIKLIK
Hastalığı büsbütün atlatan bireylerin kanında ayrıyeten ziyadesiyle antikor üreten bağışıklık hücresi tespit edildiğini de belirten Winfried Pickl, hastalık sürecinde bir hastanın ateşi ne kadar yüksekse, sonrasında koronavirüse karşı bağışıklığın o derece güçlü olduğunun görüldüğünü de lisana getirdi.
“Edindiğimiz bilgiler, hastalığı daha iyi manaya açısından ve bize çok şey vadeden biyolojik işaretler sundukları için, hastalığı daha iyi izleyebildiğimiz için mümkün bir aşı geliştirebilmemiz açısından önemli” diyen Pickl, “artık biliyoruz ki, aşılarla ilgili bir kıymetlendirme yaparken B ve T hücreleri çok kıymetli birer parametre olacak” sözünü kullanıyor.
Kelam konusu araştırmanın ortaya çıkardığı en kıymetli bulgulardan birinin de, insan bedenindeki bağışıklık sisteminin, bir hastalığa karşı verdiği uğraşta, futbol ekiplerinin savunmalarında olduğu üzere antikorlarla bağışıklık hücrelerinin birbirlerinin kademesine girdiğinin anlaşılması olduğunu vurgulayan Pickl, bağışıklık hücrelerinin, virüsün belirli ataklarını hafızasında tutup buna nazaran reaksiyon verebildiğini belirtti.
Pickl, artık yapılması gereken şeyin ise, elde edilen bilgileri hastaların tedavisinde ve mümkün bir aşının geliştirilmesinde kullanmak olduğunu lisana getirdi.
Haber7