Lübnan’ın güneyindeki Sayda kentinde bulunan Debbane Sarayı, Osmanlı mimarisinin en hoş örneklerinden biri olarak tarihe meydan oluyor. Osmanlı’nın Lübnan’da bulunduğu 1516-1918 yılları ortasında kentte inşa edilen dükkanlar, okullar, ibadet yerleri, oteller, hastaneler ve saraylar, periyodun mimari ve kültürel izlerini günümüze taşıyor.
Sayda kenti ileri gelenlerinden, vergi üzere mali işlerden sorumlu Ali Ağa Hammud tarafından 1721 yılında inşa edilen Debbane Sarayı da bu yapıtlardan yalnızca biri.
OSMANLI-ARAP MESKENLERİNİN TÜM ÖZELLİKLERİNİ YANSITIYOR
O periyoda ilişkin Osmanlı-Arap meskenlerinin tüm özelliklerini ihtiva eden ve klasik bir Osmanlı malikanesinin örneği olarak günümüze kadar gelen Debbane Sarayı’nda, bir su havuzunun ve çeşmenin süslediği ana avlu bulunuyor. Avlu, selamlık kısmı üzere odalara açılıyor. Sarayın alt kısmında ise küçük dükkanlar, ahırlar ve bir bahçe bulunuyor.
Debbane Sarayı hakkında AA muhabirine bilgi veren Sayda Belediyesi Kültür Komitesi Lideri Kamil Kezber, Debbane’yi ve kentteki başka birtakım tarihi yapıları inşa eden Hammud ailesinin aslen Faslı olduğunu ve bin yüzlü yıllarda Kudüs’ün fethi için Selahaddin Eyyubi’ye takviye olmak üzere Sayda kentine geldiğini söyledi.
Hammud ailesinin evvel sarayın bulunduğu “Sug Şakiriyye” Caddesi’ni inşa ettiğini belirten Kezber, ailenin kentte bir marangoz atölyesi ve Hammud Sarayı üzere öteki yapılar da inşa ettiğini anlattı.
Daha sonra, 1721 yılında inşa edilen Debbane Sarayı’nın da bu yapıtlardan biri olduğunu söz eden Kezber, Sayda Belediyesi ve Turizm Bakanlığının iş birliğiyle sarayın halihazırda bir müze olarak hizmet verdiğini aktardı.
MÜZEYE DÖNÜŞTÜRÜLDÜ
Müzenin Müdürü Elfet el-Baba da mozaikler, mukarnaslar ve işlemelerle süslenen sarayın içindeki mobilyalar, antikalar, eski tüfekler ve fotoğrafların on dokuzuncu yüzyıla ilişkin olduğunu söyledi.
Debbane Sarayı’nda Osmanlı sultanının mermerden yapılmış tuğrası, Osmanlı periyodundan kalma müzik aletlerinin de bulunduğunu tabir eden Baba, “Bu saray, Lübnan’daki Beytüddin Sarayı’ndan 100 yıl daha yaşlı lakin daha küçük.” dedi.
Ali Ağa Hammud’un Debbane Sarayı’nı Osmanlı periyodunda daha çok insanları kabul ettiği bir yer olarak kullandığını aktaran Baba, bu kabullerin, bir Osmanlı geleneği olarak havuzlu selamlık odasında yapıldığını, odadaki havuzun da konuşulanların duyulmasını engellediği ve yazın havayı serinlettiğini anlattı.
Baba, 1800 yılında ise sarayı Debbane ailesinin satın aldığını ve o günden beri saraya Debbane Sarayı dendiğini belirtti. Debbane ailesinin 1978 yılına kadar sarayda yaşadığını fakat ailenin ülkede başlayan iç savaş nedeniyle buradan ayrılmak zorunda kaldığını aktaran Baba, savaş yıllarında ziyan gören sarayın, Debbane Vakfı tarafından restore edildikten sonra 2001 yılında ziyaretçilere açıldığını ve müzeye dönüştürüldüğünü söyledi.
Baba, Debbane Sarayı’nın bugün sempozyumlar, müzik dinletileri üzere toplumsal ve kültürel faaliyetler için de kullanıldığını kelamlarına ekledi.
Haber7