Yakın vakte kadar cümbüş olarak görülen toplumsal medya, bir yılı aşan pandemi süreci itibariyle yaşamsal bir mecburilik haline geldi. Herkesin ulaşabildiği bu bağlantı araçları marifetiyle; haberler ve günlük gelişmeler takip edildi, gönül bağlantıları düzenlendi, kız-erkek arkadaşlar bulundu, birçok şey sanal ortamlarda yaşandı, görüşler, bilgilendirmeler, açıklamalar ve propagandalar yapıldı, kitleler yönlendirildi. Değerlendirmede toplumsal medya kullanımında büyük artış, toplumsal medya haberlerine güvensizlik, İnstagram’da dünya birinciliği üzere çarpıcı mevzular yer alıyor…
Toplumsal medyayı 3 etapta ele aldı
Toplumsal Medya Araştırmacısı – Müellif Ümit Sanlav, We Are Social 2021 datalarını kıymetlendirdi. Toplumsal medyanın 3 başka devri olduğunu söz eden Ümit Sanlav, “sosyal medyayı Pandemi öncesi toplumsal medya, Pandemi sürecinde toplumsal medya ve pandemi sonrası toplumsal medyayı başka farklı ela almak gerekir” dedi. Pandemi öncesinde toplumsal medyanın çok da hakikat kullanılmayıp, genelde cümbüş için kullanılan ve vakit tüketilen mecralar olduğunu söz eden Sanlav; pandemi sürecinde toplumsal medya ve internetin gerçek yerini bulduğunu söyledi. Sanlav “pandemi süreci itibariyle bilgisayarın çocuklar için yalnızca oyun değil, bir eğitim aracı olduğunu; toplumsal medyanın bilinmeyen narsisizm, teşhircilik, stalk hislerimizi tatmin ettiğimiz mecralar değil, sevdiklerimizle irtibat kurabileceğimiz mecralar olduğunu; internetin sınırsız alemlere akıp boşa vakit harcatarak bizleri tüketen değil, hayatta kalmamızı mümkün kılan yaşamsal bir gereklilik olduğunu öğrendik.” Dedi. Ümit Sanlav açıklamalarını şu halde sürdürdü:
Dünya ve Türkiye’nin dijital karnesi
“Yakın vakte kadar cümbüş olarak görülen toplumsal medya, bir yılı aşan pandemi süreci itibariyle yaşamsal bir mecburilik haline geldi. We Are Social’ın her sene hazırladığı toplumsal medya raporunda 2021’in dijital karnesine göz attığımızda çarpıcı datalarla karşı karşıya kalıyoruz. 2021’de Dünyanın %60’ı online olmuş. Dünya nüfusu %1 büyürken, toplumsal medya kullanıcılarının artış oranı %13.2. Dünya, günde 6 saat 54 dk internete bağlı kalırken; Türkiye 7 saat 57 dakika. Dünyanın toplumsal medyada vakit geçirme ortalaması 2 saat 25 dk. iken, Türkiye ortalaması 2 saat 57 dakika ile dünya ortalamasının üzerinde.
Paylaşımların doğruluğundan endişeliyiz lakin data güvenliğimizden değil!
Bir enteresan data de internet velilerinin güvenilirliği konusunda. Türkiye’de internet kullanıcılarının %61’i internette gezinen bilgi ve haberlerin doğruluğundan tasa duyuyor. Yani internet haberlerine güvenmiyor. Bu mevzuda dünya ortalaması % 56.4. Yani Türkiye’de internete güvensizlik dünya ortalamasının üzerinde ve ülkelerin gelişmiştik seviyesi ile düzmece haber yaygınlığı da zıt orantılı. Ama burada bir enteresan bilgi de Türkiye’deki internet kullanıcılarının ferdî bilgi güvenliği konusundaki anlamsız itimadı: %29.3. Yani haberlerin ve paylaşımların güvensizliğinde hemfikir olan vatandaşın, kendi şahsî bilgi güvenliği konusunda bu mecralara güveniyor olması epeyce enteresan ve bilinçsizce. Bu ortada ferdî bilgilerimizin depolanma oranına baktığımızda birinci sırada olan Facebook şahsî bilgilerimizin %71’ini depoluyor, İnstagram %59.
Toplumsal medya kullanımında dünya ortalamasının üzerindeyiz
Pandemi öncesinde 2019’da toplumsal medya penetrasyonu %63 olan Türkiye’nin, 2021 datalarına nazaran %71’i toplumsal medya mecralarında yer almış. Birebir formda 2019’da toplumsal medyada günde 2 saat 46 dakika ortalaması olan Türkiye, 2021’de 3 saate yakın ortalama ile dünya ortalamasının üzerinde yer aldı. Bu bahiste dünya ortalaması 2 saat 25 dk. Burada dikkat çeken öge, dünyanın gerek ekonomileriyle, gerek kalkınma düzeyleriyle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerinden Japonya, Almanya, Hollanda, Güney Kore, İsviçre üzere ülkelerin, 2019’da olduğu üzere bu yıl da günlük 1 saat üzere ortalamalarla, toplumsal medya kullanımında dünya ortalamasının altında yer alması oldu.
İnstagram’da Önderiz
Ve instagram… 2018’de %41’i İnstagram’da yer alan Türkiye, %47’lik İsveç’in akabinde dünya ikincisiyken; 2019’da her iki ülkenin İnstagram kullanımı %58’di ve Türkiye averajla birinci sıraya yerleşmişti. 2021 verilende Türkiye ortayı açarak %68’e %66’lık farkla liderliğini korudu. Bu ortada dünya ortalaması da %20. Japonya, Almanya, Hollanda, Güney Kore, İsviçre üzere ülkelerin toplumsal medyayı en az kullanan ülkeler olduğu bu kozmosta, Türkiye’nin İnstagram’da dünya birinciliğini yorumlarınıza sunuyorum.
Facebook açık orta önder
Şahsî bilgilerimizin %70’ini toplayarak data madenciliğinde başkan olan Facebook, dünyada en çok kullanılan toplumsal medya mecralarına baktığımızda da, 2.740 milyarı aşkın üyesi ile başkan. 2. sırada YouTube, 3’te whatsapp, 4 FB Mesenger, 5.sırada İnstagram var. Toplumsal medya hayatımıza birinci girdiğinde Facebook ile rekabet halinde olup, ikinci sırada bulunan Twitter’ın ise bu günlerde esamesi okunmuyor. Zira beşerler artık okumuyor, yalnızca bakıyorlar. Kitap okumaktan, gazete okumakta geçtik, Twitter’ın 280 karakterine dahi tahammülümüz kalmamış. Türk kullanıcıların durumu ise bu manada daha da vahim. Bizde dünyada açık orta evvel olan Facebook’un yazılarına dahi tahammül kalmamış, birinci sırada YouTube, 2.sırada İnstagram, 3. Whatsapp, 4.Facebook. Yani yalnızca izliyoruz. Hiç bir üretim yok; anıları, yaşanmışlıkları, vakitlerimizi tüketmişiz. Her geçen gün ortaya çıkan yeni güvenlik açıklarına karşın, Facebook’un 2.740 Milyar kullanıcı sayısına ulaşması ve dünyanın en kalabalık ülkesinden daha fazla vatandaşı olması elbet çok büyük bir güç. Biz bu gücün sahibi olmaktansa figüranı olmayı tercih etmişiz. Toplumsal medyada üretmeyip, yalnızca tüketmişiz.
Pandemi toplumsal medyaya mahkum etti
Einstein’in meşhur kelamı var; “Korkarım bir gün teknolojik bağlantı beşeri bağlantının önüne geçecek ve aptal bir jenerasyon olacak”. İşte bugün pandemi münasebetiyle o kelamı bir müddetliğine rafa kaldıracağımız, sevgimizi beşeri irtibatla değil, toplumsal medya mecraları ile uzaktan göstereceğimiz günler yaşamaktayız. Büyüklerimizin ellerini öpemiyor, sevdiklerimizin elini tutamıyor, dostlarımızla kucaklaşamıyoruz. İstanbul içinde Arnavutköy’den Gebze’ye, Türkiye’de Edirneden Kars’a seyahatler edip, iş görüşmelerimizi muhatabımızın gözlerinin içine bakarak değil, tahlil tekliflerimizi sözlere dökerek uzaktan söz ediyoruz.
Ne var ki, pandemi sonrasında artık hiçbir şeyin eskisi üzere olmayacağı gerçeğini göz gerisi edemeyeceğiz. Çünkü irtibat usulümüz büsbütün dijitalleşecek, iktisatta başlayan dijitalleşme artarak devam edecek, online alışveriş alışkanlıklarımız devam edecek, e devlet, e nabız, e okul, hes kodlarımız ve toplumsal medya kimliklerimiz ile başlayan dijitalleşme, pandemi sonrasında da devam edecek.
Burada asıl sıkıntı; dijital kimliklerimizle beşeri kişiliklerimiz ortasındaki korelasyonu, yanlışsız olarak kurgulayabilecek miyiz?
Haber7
