Siyaset, İktisat ve Toplum Araştırmaları Vakfı’nın (SETA) yayın organı Kriter Mecmuasına konuşan Şentop, Türkiye’nin yeni Anayasaya gereksinimi olduğunun bir gerçek olduğunu belirterek, “Yeni Anayasa gayesi her vakit bizi heyecanlandırır, heyecanlandırmalı; Sayın Cumhurbaşkanımızın bunu lisana getirmesinden sonra da büyük bir heyecan duyduğumu söylemeliyim.” tabirlerini kullandı.
Yeni anayasa çalışmalarına partilerin, sivil toplum kuruluşlarının, akademisyenlerin ve üniversitelerin katkıda bulunmasının kıymetine değinen Meclis Lideri Şentop, görüşlerini şöyle aktardı:
“Anayasanın kısımları değil bütünü üzerinden bir tartışma yapılmasının daha yanlışsız olduğunu düşünüyorum. Bir bütünlük içinde herkes görüşünü ortaya koysun. Mutabık kalınan ve kalınmayan hususlar ortaya konulsun. Yeni anayasayı hayata geçirmek için bir formül bulunur. Mutabık kalınacak mevzular çarçabuk tahlile kavuşturulabilir. Referanduma gerek bile kalmaz. Çünkü milletimiz, muhakkak bir çoğunluğu sağlamak kaydıyla, anayasa yapma yetkisi vermiş Meclis’e. Muahede sağlanamayan mevzular için ise son kelam sahibi olan milletimize başvurabiliriz. Yeni anayasa bir ütopya değil, gerçekleşebilir bir şeydir, kâfi ki iyi niyetli olunsun, bunu yapma konusunda her kesim irade göstersin. Türkiye’nin muhtaçlığı olan yeni Anayasa konusunda ortak bir niyet varsa ben Türkiye Büyük Millet Meclis’i Lideri olarak üzerime düşen ne varsa yapmaya, elimi taşın altına koymaya hazırım.”
“TBMM’YE YENİ ANAYASAYI YAPMAK ÇOK YAKIŞIR”
TBMM Lideri Şentop, “Yeni anayasanın hayata geçirilmesi, siyasetin omuzlarında uzun vakittir varlığını koruyan bir sorumluluktur.” tabirlerine yer vererek, şunları kaydetti:
“Benim de içinde bulunduğum 2011’de kurulan Anayasa Uzlaşma Kurulu iki yıldan fazla çalıştı. O çalışma sırasında kimi partilerin yeni anayasa konusunda hiçbir somut hazırlıklarının bulunmadığına şahit oldum. O periyotta Başbakan olan Sayın Erdoğan bir davette bulundu. Gelin üzerinde mutabık kalınan 60 maddeyi daima bir arada Meclis’ten geçirelim, dedi. Bu davet aslında mutabakatın samimiyetini de test etti. Evvel kabul eden lakin sonra vazgeçenler oldu. Yeni anayasa çalışması bir birikim oluşturmakla bir arada ne yazık ki muvaffakiyete ulaşamadı. O çalışma sırasında hazırladığımız hükümet sistemi önerisi daha sonra, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi olarak 2017’de kabul edildi, yürürlüğe girdi. Lakin 12 Eylül darbecilerinin hazırladığı 1982 anayasasının üzerinden yıllar geçmesine karşın yeni bir anayasa yapılması gereksinimi hiçbir vakit tam olarak ortadan kalkmadı. Bu yüzden bu gereksinimin giderilmesi noktasında ulusal iradenin temsilcisi TBMM’ye yeni anayasayı yapmak çok yakışır. Tam da Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde yetkilerinin arttığı bir periyotta TBMM’nin bu değerli sorumluluğu yerine getirmesi tarihi bir muvaffakiyet olacaktır.”
CHS YÜRÜTMEYİ GÜÇLÜ VE İSTİKRARLI HALE GETİRDİ
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin (CHS) yürütmeyi daha güçlü daha istikrarlı hale getirdiğine işaret eden Şentop, “Hem de yasama organının yasamanın temel işlevi yani kanun yapma ve denetleme işlevlerini daha güçlü ifa edebilecekleri bir sonucu sağlamaktadır. Lakin şunu tabir edeyim öncelikle, bu tıp hükümet sistemi değişiklikleri dünyada birçok ülkede inanılmaz kaidelerde gerçekleşmiş ve bir müddet sistemin yerleşmesi için vakit gerekmiştir.” değerlendirmesinde bulundu.
TBMM Lideri Şentop, Meclis’te, soru önergeleriyle ilgili ve bu bağlamda kontrol yetkisinin kullanılmasıyla ilgili bir gerilemenin olduğu savına da açıklık getirerek, şunları vurguladı:
“Tam bilakis bu periyot soru önergelerinin, gerek direkt ve toplamda karşılıklandırılması oranıyla gerekse mühleti içerisinde karşılıklandırılması oranı, evvelki periyotlarla, yani parlamenter sistemdeki oranlarla mukayese edildiğinde daha da artmıştır. Şayet bu dataya bakarak Meclis’in kontrol yetkisi bu sistemde azalıyor diyenler varsa, datalar onu göstermiyor. Tam bilakis bu sistemde bunun arttığını gösteriyor. Bu mevzuyu iki sistem ortasında mukayesede bir kriter olarak kullanan arkadaşlar varsa onlara net olarak söylemek isterim ki, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde soru önergelerine verilen karşılıklardaki oran artmıştır. Bu, Meclis’in kontrol gücünün arttığı manasına geliyor.”
İÇTÜZÜĞÜN SİSTEME UYARLANMASI LAZIM
Yeni devirde Meclis İçtüzüğünün değiştirilmesi ve yeni siyasal sisteme uyarlanması konusuna ait görüşlerini de paylaşan Meclis Lideri Şentop, “Yeni sistemde Meclis’te İçtüzük’ün değişmesi ve yeni sisteme uyarlanması lazım. Doğal bunu söylediğimizde, bu değişikliğin İçtüzük’ün baştan sona farklı bir formda yazılması manasına gelmiyor.” dedi.
TBMM Lideri Şentop kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bizim ihtisas kurulları denilen kurullarımız fakat Meclis Başkanlığı tarafından kendilerine bir kanun teklifi metni havale edildikten sonra çalışmaya başlarlar ve bu çalışma, önlerinde bulunan teklif üzerinde sürdürülen bir çalışmadır. Bu sebeple komitelerin önlerine gelen teklifleri daha derinlemesine kıymetlendirecek, daha evvel yürütmenin yapmış olduğu biçimiyle ilgili kesitlerin görüşlerini almak üzere, tesir tahlili yapmak üzere, bahsin başka kanunlarla alakasını kıymetlendirmek üzere, yapılacak düzenleme sonuçlarının ne olacağına dair değerlendirmeler yapmak üzere birçok konunun, tabiri caizse bir mutfak çalışmasının kurulda gerçekleştirilmesi lazım. Bunun için Meclis’teki kurulların çalışma formüllerinden, çalışma mühletlerine tekrar çalışma kapasitelerine kadar birçok mevzunun İçtüzük’te kıymetlendirilmesi ve yasama mutfağının komitelerde olacak biçimde bir düzenlemenin yapılması gerekir. Bu hem komiteleri etkin kılacak hem milletvekillerimizin çalışma imkanlarını arttıracaktır. Bunun üzere öteki kimi konularda da yapılacak değişikliklerle yeni sisteme uygun bir İçtüzük’ün parlamentonun çalışma imkanlarını ve performansını arttıracağını düşünüyorum. Daha evvel parlamenter sisteme nazaran hazırlanmış hatta iki meclisli parlamenter sisteme nazaran hazırlanmış bir İçtüzük var elimizde, 1973 tarihli. Bizim yeni sisteme nazaran bir İçtüzük hazırlamamız gerekir. Bu, Meclis’in çalışmalarını daha güçlü kılacak, tesir ve hız kazandıracaktır.”
Haber7