Büyük Lider Mustafa Kemal Atatürk’ün Ulusal Uğraş’ı başlattığı Samsun’daki Bandırma Gemi Müzesi ile Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı Erzurum ve Sivas kongrelerine mesken sahipliği yapan ve müzeye dönüştürülen binaları gezen ziyaretçiler, tarihe tanıklık ediyor. Mustafa Kemal Atatürk’ün silah arkadaşlarıyla İstanbul’dan yola çıkıp 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak bastığı, Ulusal Uğraş’ın “en büyük tanığı” olan Bandırma Vapuru’nun aslına uygun yaptırılan Bandırma Gemi Müzesi, 2005 yılında ziyarete açıldı. 35 bin metrekarelik Ulusal Gayret Açık Hava Müzesi’nin içinde yer alan Bandırma Gemi Müzesi’nde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün şahsî eşyalarının da ortasında bulunduğu 189 eser sergileniyor.
Müzede Atatürk’e ilişkin 60 fotoğraf, 1870’li yıllarda yapılmış duvar saati ile telefon, cetvel, pergel, masa ve sandalyeler teşhir ediliyor. Atatürk’ün beylik tabancası, kendi el yazısının yer aldığı metinler ve kıyafetleri de müzedeki eserler ortasında bulunuyor. Müze geminin kamarasında, Atatürk’ün Dolmabahçe Sarayı’ndaki yatak odasının gibisi bulunuyor. Tıpkı kısımda, Atatürk ve silah arkadaşlarının balmumu heykelleri de büyük ilgi görüyor. Heykellerin bulunduğu kamarada yer alan tarihi saat, Atatürk’ün Samsun’a çıktığı an olan saat 08.00’i gösteriyor.
Ulusal Gayret Açık Hava Müzesi alanında ise Ulusal Uğraş Anıtı’nın yanında Atatürk ve 18 silah arkadaşını temsil eden 19 bayrak ve 19 meşale bulunuyor. Kurtuluş Savaşı’nı anlatan 68 metrelik 300 kesimden oluşan seramik rölyefin olduğu alanda ayrıyeten Çanakkale Savaşı ile ilgili bir rölyef de yer alıyor. Müzede, Çanakkale ve Kurtuluş savaşlarında şehit olan 1200 Samsunlu askerin isimlerinin yazılı olduğu bir kısım de var.
Türk Yıldızları’na ilişkin 1972 imali F-5 uçağı, Samsun’daki bu alanda sergileniyor. Ayrıyeten alanda, Kurtuluş Savaşı’nda kullanılan iki top, Çanakkale Savaşı’nda kullanılan 4 mayın da teşhir ediliyor.
“TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN TEMELLERİNİN ATILDIĞI “ATATÜRK VE ERZURUM KONGRE MÜZESİ”
Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı Erzurum Kongresi’ne mesken sahipliği yapan binadaki “Atatürk ve Erzurum Kongre Müzesi”, tarihe tanıklık ediyor. Yakutiye ilçesi Kongre Caddesi’ndeki bina, Cumhuriyet devrinde eğitim ve idare maksatlı kullanıldı. 1924 sonlarında yaşanan yangın sonrası onarılan binada bir salon, 1960 yılında “Atatürk ve Erzurum Kongre Müzesi” olarak ziyarete açıldı.
“Erzurum Fotoğraf Heykel ve Galerisi Müdürlüğü”nün de faaliyet gösterdiği bina, 2011-2013 yıllarında TBMM tarafından yapılan onarımın akabinde Kültür ve Turizm Bakanlığına devredildi. Vilayet Kültür ve Turizm Müdürlüğünce tarihi anların yeni jenerasyona daha iyi anlatılması maksadıyla başlatılan ve 2018’de tamamlanan onarım çalışmasıyla Atatürk ve Erzurum Kongre Müzesi, yerli ve yabancı turistlerin ziyaretine açılarak geçmişte yaşananların geleceğe aktarılmasını sağlıyor. Türkiye’deki fotoğraf heykel galerisi statüsünde üç müze merkezinden biri olma özelliğini taşıyan müze, öğrencilere hem ders alacakları hem de tarihi atmosferi yaşayacakları imkan sunuyor.
Müzede, Erzurum Kongresi’ne katılan başta Mustafa Kemal Atatürk’ün oturduğu başkanlık makamı, kongreye katılan Trabzon, Erzurum, Sivas, Bitlis ve Van’dan 56 delegenin isimlerinin yer aldığı masalar ile duvarlarda delegelerin hayatlarını anlatan portreler yer alıyor. Müze girişinde Atatürk’ün nüfus cüzdanı örneği de sergileniyor.
SİVAS’TAKİ “MİLLİ ÇABA KARARGAHI” TARİHE TANIKLIK EDİYOR
Büyük Başkan Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarınca 108 gün “Milli Uğraş Karargahı” olarak kullanılan, Sivas Kongresi’ne konut sahipliği yapan ve daha sonra Atatürk ve Kongre Müzesi’ne dönüştürülen tarihi bina, geçmişin izlerini günümüze taşıyor. İnönü Bulvarı’nda yer alan müze, kongrenin yapıldığı günlerdeki haliyle koruma ediliyor. Periyodun Sivas Valisi Memduh Paşa tarafından 5 Ekim 1892’de okul olarak yaptırılan bina, 19. yüzyıl Osmanlı devri sivil mimarisinin hoş örneklerinden biri olarak gösteriliyor.Mustafa Kemal Atatürk ve Heyet-i Temsiliye tarafından 2 Eylül-18 Aralık 1919 tarihlerinde 108 gün “Milli Gayret Karargahı” olarak kullanılan binanın Cumhuriyet tarihinde çok kıymetli bir yeri bulunuyor.
Ulusal Uğraş periyodunda Atatürk’ün, “Cumhuriyet’in temelini burada attık.” dediği tarihi yapıda, Atatürk’e ilişkin çalışma ve dinlenme odası ile tarihi kongre salonu, kongrenin yapıldığı günlerdeki haliyle korunuyor. İdadi, Sultani, Sivas Lisesi, Kongre Lisesi isimleriyle anılan ve 1981’e kadar okul olarak kullanılan bina, tamiri, teşhir ve tanzimi gerçekleştirildikten sonra 1990’da müze olarak ziyarete açıldı.
Sivas Kongresi’nin izlerini taşıyan bina, 10 Ocak 2011’de TBMM Ulusal Saraylar Daire Başkanlığı ve Sivas Valiliği ortasında yapılan protokolle Ulusal Saraylar Daire Başkanlığına devredildi. Müzeyi ziyaret eden Faruk Serin, AA muhabirine, Atatürk ve silah arkadaşlarına konut sahipliği yapan bu tarihi binayı herkesin gezip görmesini istedi. Serin, evvelce lise olarak hizmet veren binada lise eğitimini tamamladığını belirterek, “Bu binanın hem Sivaslılara verdiği bir gurur var hem de burada okuyan bir öğrenci olmanın gururunu yaşıyorum.” dedi.
Sıhhat Meslek Lisesi öğrencisi Hüseyin Eren Yıldız (18) ise “Bu bina Atatürk ve silah arkadaşlarına 108 gün konut sahipliği yaptı. Bu türlü bir tarihi kenti herkesin görmesini isterim.” diye konuştu.
Haber7