Demir, ortalarında Kanal7 Ankara Temsilcisi ve Haber7 Müellifi Mehmet Acet’in de bulunduğu gazetecilerin sorularını cevapladı.
ABD’nin birinci sefer bir NATO müttefikine uyguladığı CAATSA yaptırım kararlarının akabinde S-400’lerin durumu, F-16’ların yedek modül gereksinimi, MMU projesi ve bu yaptırımlardan çıkış stratejilerine ait pek çok konu Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir’e soruldu.
“BU KARAR TÜRKİYE’YE YAPTIRIM DEĞİL, YALNIZCA SSB’Yİ KAPSIYOR”
Yaptırımlar SSB’nin tedariklerini nasıl etkileyecek? Acil durumda tedarikler TSK üzerinden yapılabilir mi?
SSB’nin direkt satın aldığı pek birşey yok. Biz SSB olarak güvenlik güçlerimizin gereksinim duyduğu bir projeyi tanımlıyoruz, olgunlaştırıyoruz, ihalesini yapıyoruz, ana yükleniciye veriyoruz ve sonrasında biz takip ediyoruz. Bu süreçte direkt alımları da ana yüklenicilerimiz yapıyor. Bu şirketler de yaptırım kapsamında değil. MSB kendi envanterindeki eserlerin idamesi için bakım-onarım için çeşitli alımlar yapıyor esasen. Bunlarda da bir külfet yok. Bu karar Türkiye’ye yaptırım demek değil, bu karar SSB’yi, beni ve takımımdan 3 arkadaşımı kapsıyor. MSB ve Savunma Sanayii dalımız genelde bu kapsamda değil.
YAPTIRIMLARIN TÜRKİYE’YE 1,5-2 MİLYAR DOLAR ZİYANI OLUR YORUMLARINA KATILIYOR MUSUNUZ?
Ben o yorumları gerçekçi bulmuyorum. Bu CATSAA yaptırımlarının şu an için açıklanan çerçevesinde olacak bir şey değil. Bunun ötesinde bir uygulama ve niyet arsa o diğer bir şey. Uzunca bir müddettir yavaşlatma ve engelleme uygulamaları aslında var. Geçmişte İHA kameraları ve akıllı bombalar istediğimiz vakit vermediler yahut ihracat müsaadelerini uzattılar. Ne oldu? Biz kendimiz yaptık ve yapıyoruz hepsini.
O TIP DURUMLARDA KAYNAK ÜLKE ÇEŞİTLENDİRMESİNE GİDİLDİ Mİ?
Gidildi ve her vakit da gerektikçe gidilebilir lakin ondan fazla verilmeyen o eserlere yönelik biz AR-GE çalışmaları ve yerlileştirmeye yöneldik. Yani vakitle öteki ülkelerden tedarik yerine yerli üretimi tercih ettik.
YAPTIRIMLARDAN ÇIKIŞ STRATEJİNİZ NE OLACAK?
CAATSA ebediyen devam etse de bizim için ne olacak? Alınamayan bir eser varsa yerlileştirmeye devam edeceğiz. Bu yerlileştirmelerin maliyetleri olacak, lakin onu da ileriye dönük baktığımızda maliyet olarak görmüyoruz bir yarar olarak görüyoruz. İnanıyorum ki, Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğiyle, bu süreçten de savunma sanayiimiz güçlenerek çıkacaktır.
“BÜYÜK PROJELERİMİZİ ETKİLEMEZ”
Yaptırımlar 4-5 yıl sürerse Hürjet, ATAK, F-16 modülleri, MİLGEM üzere projelerde sorun yaşanır deniyor?
Bu CAATSA direkt başkanlığımızı gaye alıyor. F-16’nın kullanımda olan öbür eserlerin idamesi zati bizde değil. Başka dediğiniz projelerde de kesimleri yüklenicilerimiz alıyor zati. Onlarda da bir sorun yok. Lakin sıkıntıyı keyfiliğe götürüp, şu parçayı vermem, bu eserde ihraç müsaadesi verme sürecini uzatırım vs derlerse o öbür. O dediğiniz hasmane bir tavır olur. Bu karar onu öngörmüyor.
EXİMBANK KONUSUNUN SİZE BİR ZİYANI OLACAK MI?
Eximbank kararı da SSB’yi muhatap alıyor, bizim de onun üzerinden yaptığımız bir süreç yok aslında. Yeniden projelerimiz ve savunma sanayi şirketlerimiz açısından bir düşünce yok bu hususta.
“S-400 İMZASI 2017’DEN ÖNCEYDİ, YAPTIRIMA GİRMEMESİ GEREK”
S400’un büsbütün imhası yahut kaldırılması durumunda CAATSA kalkar tezi var. Bu olabilir mi?
Bu mevzuda bugüne kadar olan bütün süreci herkes biliyor. Neden S-400 almak durumunda kaldığımızı tekraren anlattık. Aldıktan sonra ortayol bulmakla ilgili çok konuştuk, çok söyledik. Bunun NATO’ya ne ziyanı olur, tahlil yapalım, bize izah edin diye çok dedik. Bu süreci kamuoyuna da tekraren anlattık. Sonuçta bu eser alındı ve kullanıcıya, yani MSB’ye verildi. Sayın Cumhurbaşkanımızın bu hususta iradesi açık ve net. Bu ortada biz S-400’ün imzasını 2017 öncesinde attık, bu manada yaptırım kapsamına da aslında girmemesi gerekiyor. Lakin sürecin imza sonrası adımlarının da yaptırım gereken süreçler sınıfına gireceği savı ile yaptırıma girmesi gerektiği öne sürülerek bu süreç yapıldı.
F-35’TEKİ SON DURUM NEDİR? TÜRK ŞİRKETLER MODÜL ÜRETİMİNE DEVAM EDİYOR MU?
Aslında CAATSA’ya gelene kadar, ondan evvel fiili olarak buna benzeri durumları yaşadık zati. CAATSA’da en azından kendi iç hukuklarını işlettikleri üzere kendi içinde yürüyen bir mantığa dayanan tezleri var. F-35’te yaptıkları kendi iç hukuklarına bile tersti. Bizim türel çalışmalarımız sürüyor. Türkiye program ortağı olarak üzerine düşeni her vakit yaptı. Türk şirketleri de kesim üretimine an prestijiyle devam ediyor.
ULUSAL MUHARİP UÇAK PROJESİNDE DURUM NEDİR? MMU İLE İLGİLİ MEVZULARDA İNGİLİZLERLE OLAN GÖRÜŞMELER NE ETAPTA?
MMU kendi rayında ilerliyor. TUSAŞ bu proje için yeni bir bina yaptı, çalışmaları sürüyor. 2023 yılında hangardan çıkarıp bütün dünyaya nasıl bir uçak olacağını göstereceğiz. Akabinde bir dizi test ve sonrasında uçuşu olacak. Uçağın tasarımı konusunda İngiliz BAE’den mühendislik takviyesi almak üzere anlaştık ve bu faaliyet devam ediyor. Motor konusunda da Rolls Royce şirketinin Türkiye’de kurduğu bir JV kanalıyla motor tasarlayıp üretme teklifi oldu. Fakat bu teklifte fonlama, fikri mülkiyet ve üretim hakları üzere mevzuların ayrıntılarında kimi uyuşmazlıklar oldu. Lakin biz bir taraftan da yerli şirket olarak kurduğumuz TR Motor üzerinden tasarım çalışmalarını başlattık. TR Motor’un Rolls Royce ile işbirliği konusunda, biz çok makul koşullar ortaya koyduk, bizim dediğimiz kurallara gelirlerse işbirliği mümkün. Uçağın birinci test prototipleri dünyada mevcut iki motor üzerinden yapılacak. Bunlar planlanan ulusal tasarım yerli motora temel birtakım özellikler açısından yakın motorlar olduğu için seçildi.
F-35’LER GELMİYOR, F-16’LARIN ÖMRÜ DOLACAK, MMU OLANA KADAR BU GEREKSİNİM İHA’LARLA KARŞILANABİLİR Mİ?
Bir laf vardır, eski uçak yoktur bakımsız uçak vardır. Uçaklarımızın modernizasyonlarını yapıyoruz, yapmaya devam edeceğiz. Mevcuttaki İHA’larımızın yanında çok daha büyük, daha fazla ve daha ağır mühimmat taşıyan, havadan havaya füze atan İHA’larımız yakında geliyor. Ayrıyeten MİUS dediğimiz insansız jet motorlu uçak projemiz olacak. Hürjet ve ileri modellerinin de daha erken hizmete girmesi mümkün. Ayrıyeten her vakit çok gerekli olması durumunda alternatiflerin olduğu da unutulmamalı.
YAPTIRIM KARARINDAN SONRA SAVUNMA SANAYİİNDE AĞIR DİPLOMASİ
Biz bu yaptırım kararına karşın çalışmalarımıza kararlı biçimde devam ediyoruz. ABD’den bu karar çıktığında biz Ukrayna’dan dönüyorduk. Orada değerli mutabakatlar imzaladık. Ardından daha bu hafta Belarus ve Endonezya ile bakanlar düzeyinde kıymetli mutabakatlar imzaladık. Bu karardan sonra trafiğimiz daha da arttı. Tunus’a İHA satışlarımız oldu. Almanya, Japonya ve Pakistan’dan heyetlerle görüşmelerimiz oldu. Savunma sanayii diplomasimiz sürat kesmeden devam ediyor.
Haber7